Maken vele handen licht werk? Geleerde lessen uit de eerste COVID-19-golf over verpleegkundige teamsamenstellingen op de Intensive Care

Abstract

Samenvatting COVID-19 heeft veel impact gehad op de zorg en veel geëist van verpleegkundigen. Tijdens de eerste coronagolf lag de druk vooral bij de Intensive Care (IC)-afdelingen. Om aan de verpleegkundige zorgvraag te kunnen voldoen, werd er gewerkt met tijdelijke, wisselende teams waarin IC-verpleegkundigen samenwerkten met ondersteunende zorgprofessionals (‘cross-boundary teaming’). Het doel van dit artikel is om inzichtelijk te maken hoe teaming vorm heeft gekregen op de IC-afdelingen tijdens de eerste COVID-19-golf en welke kansen en uitdagingen dit dynamische en flexibele teamwerk biedt voor teamsamenstellingen in de toekomst. Naar aanleiding van interviews met zorgprofessionals die op de IC-werkvloer stonden, kunnen we concluderen dat ‘vele handen niet noodzakelijk lichter werk maken’. Grenzen vervaagden en de saamhorigheid tijdens de acute crisissituatie zorgde voor ruimte om te experimenteren met taak- en rolverdeling. Tegelijkertijd was er juist een sterke behoefte aan vaste taakafbakening en ontstonden er conflicten op het gebied van veranderende verantwoordelijkheden. Het arbeidsmarktekort en de verwachting dat er structureel meer IC-bedden nodig zijn, benadrukken het belang van investeren in beschikbare capaciteiten en alternatieve teamsamenstellingen. De geleerde lessen uit de COVID-19-crisis kunnen bijdragen om verdere veranderingen in gang te zetten en vorm te geven.

De collateral damage van een wereldwijde crisis: de impact van de COVID-19-pandemie op de werkbeleving van Maag-Darm-Lever artsen

“…Het aantal beschikbare zorgprofessionals kon worden vergroot door verlof in te trekken, medewerkers op zwaar belaste afdelingen in te zetten, hen te laten werken in tijdelijke, wisselende teams, of door hen meer dan het contractueel vastgelegde aantal werkuren te laten draaien (bijv. Brubaker, 2020;Stalpers et al, 2021). Soms ook konden zorgprofessionals een beroep doen op mentale ondersteuning als de met de pandemie samenhangende stress te groot dreigde te worden, om zo uitval te voorkomen (De Vroege et al, 2020;Stuijfzand et al, 2020).…”

“…Het gaat feitelijk immers om een al dan niet beperkte, gedwongen reorganisatie van de werkzaamheden en (delen van) de organisatie, en dergelijke onverwachte en onprettige veranderingen hebben vaak negatieve gevolgen voor individuele werkuitkomsten als welzijn, betrokkenheid en tevredenheid (zie bijv. Burke & Greenglass, 2001;Probst, 2003;Ruhle et al, 2020;Stalpers et al, 2021;Taris, 2002). In de terminologie van het JD-R model: dergelijke veranderingen zullen ervoor zorgen dat artsen een zekere mate van fysieke en/of mentale inspanning zullen moeten leveren, wat theoretisch in ieder geval op kortere termijn zou moeten leiden tot minder gunstige werkuitkomsten (Demerouti et al, 2001).…”

Take control by letting go? Sustainable employability of nurses in Intensive Care Units

“…From our practical experiences and interviews with 46 health care professionals (ie, ICU nurses, team managers and supportive care workers), 2 we learned that ICU nurses attach great importance to working in a safe environment within stable teams. Furthermore, ICU nurses valued opportunities to further develop their leadership skills without losing sight of the core values of their work.…”

“…The coronavirus disease 2019 (COVID‐19) pandemic has placed an extra focus on the impact of work‐related stress, and we must address its causes and consequences to prevent attrition from ICU practice. The purpose of this commentary is to reflect on this topic from our own practical experiences working as ICU nurses and a qualitative study that was conducted during the first COVID‐19 wave in the Spring of 2020 2 . We believe that it is of international importance to prepare nurses for a more future‐proof ICU environment that aims for sustainability in critical care nurse staffing.…”

De impact van COVID-19 op werknemers en organisaties (deel 1)

“…De eerste vier artikelen uit dit themanummer over de impact van COVID-19 belichten verschillende deelonderwerpen binnen het overkoepelende thema 'De impact van COVID-19 op werknemers en organisaties'. De artikelen hebben betrekking op verschillende sectoren in de arbeidsmarkt, op verschillende niveaus (individuele medewerkers, teams, en de samenleving in bredere zin), en op zowel kwalitatief onderzoek (Stalpers et al, 2021) als kwantitatief onderzoek (Van den Heuvel et al, 2021;Van Leeuwen & Taris, 2021;De Witte et al, 2021). De artikelen worden hieronder kort toegelicht.…”