Maligne bolesti u pedijatrijskom uzrastu

Abstract

Maligniteti dečjeg uzrasta spadaju u retke bolesti, čineći svega 1% od ukupnog broja obolelih od raka. Prema najnovijim podacima, u svetu je u 2012. godini kod 3.450.000 ljudi dijagnostikovana neka maligna bolest [1]. Smatra se da incidenca kancera raste, ali se povećan broj novoobolele dece i odraslih svakako može pripisati i preciznijoj dijagnostici. S druge strane, mortalitet se značaj-no smanjuje, zahvaljujući ranoj detekciji, preciznijoj subklasifikaciji bolesti i savremenim modalitetima lečenja. Epidemiologija i prognoza malignih bolesti kod deceAktuelni podaci iz literature ukazuju na incidencu raka od oko 150/1.000.000 dece godišnje. U Evropi na godišnjem nivou oboli oko 15.000, dok se procenjuje da u svetu, u istom vremenskom okviru, taj broj iznosi oko 200.000 dece i adolescenata [2]. S obzirom na to da u Srbiji ne postoji nacionalni registar za maligne bolesti, podaci se dobijaju iz bolničkih protokola i na osnovu učešća u internacionalnim studijama, gde postoji obaveza prijav ljivanja pacijenata. Broj novoobolele dece od raka godišnje u našoj zemlji iznosi oko 300.Najučestaliji malignitet dečje dobi su akutne leukemije (32%), među kojima je najčešća akutna limfoblastna leukemija (ALL), koja čini ¾ svih obolelih od akutnih leukemija. Slede tumori centralnog nervnog sistema (CNS), limfomi i potom različiti solidni tumori [3]. Učestalost malignih bolesti kod dece je predstavljena u tabeli 1.U odnosu na uzrast u momentu dijagnoze, različita je zastupljenost određenih malignih bolesti. U ranom odojačkom i predškolskom uzrastu dominiraju tumori embrionalnog porekla (neuroblastom, nefroblastom, retinoblastom i hepatoblastom), dok se u adolescenciji češće javljaju limfomi, tumori centralnog nervnog sistema i tumori germinativnih ćelija. Distribucija maligniteta je različita i u odnosu na pol: kod dečaka se češće javljaju ALL, ne-Hočkinski limfom (NHL) i koštani tumori, dok kod devojčica prednjače tumori tiroidee [3].Danas se, zahvaljujući preciznoj dijagnostici i individualizaciji terapije prema strogo definisanoj stratifikaciji rizika, postiže ukupno izlečenje u dece sa malignim bolestima od oko 85% u visoko razvijenim zemljama, i oko 70% u zemljama u razvoju [4]. U našoj sredini je, kao i u svetu, zabeležen porast stope preživljavanja. Rezultati studije kod dece sa ALL, sprovedene u periodu od 1995-2002. godine, su ukazali na preživljavanje od 70%[5], a u narednom studijskom periodu, od [2002][2003][2004][2005][2006][2007][2008][2009]. godine, zahvaljujući učešču u internacionalnim randomizovanim studijama, taj procenat se popeo na 82% [6]. U odnosu na vrstu maligne bolesti, u tabeli 2 je prikazan procenat preživljavanja u razvijenim zemljama [4]. U Evropi trenutno živi i radi oko 400.000 ljudi koji su u detinjstvu izlečeni od različitih malignih bolesti [7]. Međutim, bez obzira na ohrabrujuće rezultate, rak je i dalje vodeći uzrok smrtnosti u pedijatrijskoj populaciji nakon prve godine života. Patogeneza dečjih malignih bolestiUprkos brojnim pokušajima da se u potpunosti razjasni kancerogeneza, i dalje je...