Management accountingonderzoek in het MAB - de eerste oogst van het nieuwe millennium

Abstract

SAMENVATTING Over welke management accounting-thema's is in het MAB gepubliceerd in het nieuwe millennium? Op welke wijze is het daaraan ten grondslag liggende onderzoek uitgevoerd? Welke ontwikkeling zien we in dat onderzoek; is vooral over ondernemingen gepubliceerd of zien we in de loop der tijd een accentverschuiving naar de publieke sector? In deze bijdrage wordt op deze en andere vragen een antwoord gegeven aan de hand van een analyse van de bijdragen in de rubriek Management Accounting tijdens de 21 e eeuw. Geconcludeerd kan worden dat het MAB erin is geslaagd relatief meer empirisch (praktijkgericht) onderzoek voor het voetlicht te brengen. Performance management, management control in de context van (interfirm) relaties en andere thema's op het gebied van management control blijken dankbare onderwerpen te zijn geweest. Zowel de private als de publieke (en not-for-profit) sector zijn ruimschoots bediend, met een groei in de laatste categorie. Hoewel er accentverschillen zijn, heeft zich geen grote breuk met het verleden voorgedaan en liggen bevindingen in lijn met eerder geschetste verwachtingen. In de toekomst zouden meer publicaties over actuele thema's binnen maatschappelijk omvangrijke sectoren als handel, onderwijs en zorg de relevantie van management accounting en management control (MAC) onderzoek voor de praktijk kunnen versterken. Dat geldt ook voor MAC-systemen (MACs) die ooit als belangrijke vernieuwingen zijn verwelkomd, maar waarvoor de aandacht kwijnende is. Daarbij zouden onderzoekers sterker kunnen focussen op het begrijpen en verklaren van MACs vanuit een procesmatig perspectief en meer gebruik kunnen maken van sociologische en institutionele theorie.RELEVANTIE VOOR DE PRAKTIJK Uit de analyse blijkt dat verschillende thema's die voor de praktijk erg relevant zijn in het MAC-onderzoek waarover in het MAB is gepubliceerd veel aandacht krijgen. Het betreft met name prestatiemanagement en interfirm relationships. Zowel de private als de publieke sector komen ruimschoots aan bod. Het MAB is erin geslaagd het aandeel publicaties waaraan empirisch onderzoek ten grondslag ligt, te doen toenemen. Het tijdschrift is daardoor een nog interessantere bron van kennis voor praktijkbeoefenaren geworden. InleidingMet enige regelmaat verschijnen literatuuroverzichten in internationale tijdschriften over MAC. Het nut daarvan is evident: wat is op het vakgebied bereikt en welke signalen kunnen worden afgegeven met het oog op toekomstig onderzoek? Ook het MAB blijft niet achter, zoals bijvoorbeeld blijkt uit een publicatie van Van Helden en Theeuwes (1999). Wij sluiten graag aan bij deze traditie door een overzicht te geven van de eerste 'oogst' aan publicaties in de 21 e eeuw. Na verantwoording van onze aanpak (paragraaf 2) presenteren we in paragraaf 3 onze bevindingen per aandachtsgebied: het MAC-thema (3.1.), het onderzoeksdoel (3.2.), de toegepaste theorie (3.3.), de toegepaste onderzoeksmethode (3.4.), de branche waar het onderzoek zich op richt (3.5.), het studieobject van onderzoek, i.c. een organisat...