Mastektomi Olan Hastalar ile Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelemesi: Bir Sistematik Derleme

Abstract

Amaç: Bu sistematik derlemede Türkiye’de, hemşirelik alanında mastektomi ile yapılan lisansüstü tezlerin sistematik olarak incelenmesidir. Yöntem: Çalışma Ulusal Tez Merkezine kayıtlı tezlerin 1-17/11/2023 tarihleri arasında doküman analizi yöntemi ile sistematik incelemesi ile yapılmıştır. Anahtar kelimeler “mastektomi” ve “hasta” olarak belirlenmiş ve yapılan tarama sonucunda 102 teze ulaşılmıştır. Dahil edilme kriterlerine uyan 22 tez derinlemesine incelenmiştir. Bulgular: Değerlendirmeye alınan tezlerin %27.3’ü profesör danışmanlığında, %77.3’ü yüksek lisans tezi, %50’si hemşirelik anabilim dalında ve %63.6’sı tanımlayıcı türde yapılmıştır. Araştırmaya dahil edilen tezlerde beden imajı, benlik saygısı, beden algısı, beden değeri, beden beğenisi, cinsel yaşam, cinsel doyum ile cinsel yaşam kalitesi, ağrı, uyku kalitesi bakım gereksinimleri, bağımlılık ve konfor düzeyi ile hemşirelik bakımından duyulan memnuniyetleri incelenmiştir. Sonuç: Mastektomi olan hastaların ameliyat sonrası süreçte her bir kavramla ilgili olumsuz deneyim yaşadığı belirlenmiştir. Tanımlayıcı araştırmalar hastaların yaşadığı sorunların belirlenmesinde araştırmacılar için yol gösterici olsa da kanıta dayalı uygulamaların kullanıldığı müdahale çalışmalarının yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu doğrultuda hastaların eğitim ve gereksinimleri doğrultusunda deneysel araştırmaların daha fazla yapılması önerilmektedir.