Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu araştırmada Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği’nin (MAMDTÖ) Türkçe’ye uyarlanarak geçerlilik ve güvenirliliğinin incelenmesi amaçlandı. Araştırmanın verileri, Ağustos-Ekim 2023 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini, çeşitli medya aracılığıyla afetlere maruz kalan genel nüfustan 18-65 yaş arası yetişkinler oluşturdu. Ölçeğin faktör yapısını belirlemek için doğrulayıcı faktör analizi yapılırken güvenirlilik için Cronbach α katsayısı, iki yarı güvenirlik kat sayısı, madde toplam korelasyonu ve test tekrar test yöntemi kullanıldı. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları doğrultusunda; ölçeğin 17 madde ve “Afetlere Verilen Psikolojik, Davranışsal ve Fiziki Tepkiler”, “Afetler Nedeni ile Manevi Kırgınlık” ve “Afetlerin Yaşamı Tehdit Ettiği Duygusu” olmak üzere 3 boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlendi. Orijinal ölçekle benzer şekilde üç alt boyutlu yapı kabul edildi. Ölçeğin bütününe ait Cronbach α katsayısı 0.870; “Afetlere Verilen Psikolojik, Davranışsal ve Fiziki Tepkiler” alt boyutu için 0.814 ve “Afetler Nedeni ile Manevi Kırgınlık” alt boyutu için 0.743 ve “Afetlerin Yaşamı Tehdit Ettiği Duygusu” alt boyutu için 0.763 olarak belirlendi. Bu araştırma sonucunda Medya Aracılığıyla Afetlere Maruz Kalmanın Oluşturduğu Dolaylı Travma Ölçeği 18-65 yaş arası yetişkinlerde, afetlerin medya kaynaklı oluşturduğu dolaylı travmanın değerlendirilmesinde geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu saptandı.