Streszczenie -Zbadano wp³yw kilku modyfikatorów z grupy polimetylowodorosiloksanów (PMHS) na morfologiê i niektóre w³aoeciwooeci wulkanizatów kauczuku butadienowo-styrenowego (SBR) nape³nionego krzemionk¹. Kinetyka sieciowania kauczuku ulega zmianie w wyniku blokowania przez cz¹steczki reaktywnego modyfikatora centrów aktywnych na powierzchni krzemionki. Gêstooeae usieciowania wulkanizatów wzrasta wraz ze zwiêkszeniem reaktywnooeci zastosowanego modyfikatora, wyra¿onej stosunkiem ilooeci merów metylowodorosiloksanowych (D H ) do merów dimetylosiloksanowych (D) w jego cz¹steczce. Wyniki badañ stopnia zdyspergowania nape³niacza w matrycy kauczukowej kore-luj¹ z rezultatami oceny charakterystyki mechanicznej wulkanizatów. Mianowicie, lepsze zdyspergowanie krzemionki powoduje wyraŸny wzrost wytrzyma³ooeci gumy na rozci¹ganie, w po³¹czeniu z jedynie nieznacznym zmniejszeniem wyd³u¿enia wzglêdnego przy zerwaniu. Badane PMHS spe³niaj¹ zatem w nape³nionym SBR podwójn¹ rolê: dyspergatora i koagenta sieciowania. Stwierdzono ponadto migracjê modyfikatorów na powierzchniê gumy, co powoduje zmniejszenie wspó³czynnika tarcia ma-teria³u. Zaobserwowano, ¿e efekt ten jest tym wiêkszy, im mniejsz¹ reaktywnooeae wykazuje zastosowany modyfikator; przedstawiono interpretacjê tego zjawiska. S³owa kluczowe: kauczuk butadienowo-styrenowy, krzemionka, polimetylowodorosiloksany, modyfikacja, morfologia, gêstooeae usieciowania, w³aoeciwooeci mechaniczne, wspó³czynnik tarcia.
MODIFICATION OF STYRENE-BUTADIENE RUBBER WITH POLYMETHYLSILOXANES. PART II. SYSTEMS FILLED WITH SILICASummary -The effects of several modifiers, from the group of polymethylhydrosiloxanes (PMHS, Table 1), on the morphology and selected properties of styrene-butadiene rubber (SBR) vulcanizates filled with silica (Table 2) were studied. The kinetics of rubber crosslinking changes as a result of blocking of active centers on the silica surface by the particles of reactive modifier (Table 3). Crosslinking density of vulcanizate increases with an increase in reactivity of modifier used, expressed as a ratio of the amounts of methylhydrosiloxane mers (D H ) and dimethylsiloxane ones (D) in its particle (Table 4). The results of investigations of degree of filler dispersion in the rubber matrix ( Fig. 1 a-e) correspond with the results of an estimation of vulcanizates' mechanical characteristics (Table 5). Namely, better silica dispersion causes clear increase in rubber tensile strength with just slight decrease in relative elongation at break. So PMHS investigated play a double role in the filled SBR as dispersants and crosslinking co-agents. Migration of modifiers to the rubber surface, causing decrease in friction factor (Fig. 2), was also found. This effect is the greater the lower reactivity of modifier used. An interpretation of this phenomenon is presented.