Palenie tytoniu i uzależnienie od nikotyny są nadal jedną z głównych przyczyn szeregu poważnych i skracających życie schorzeń somatycznych. Jednocześnie są bardziej rozpowszechnione u chorych psychicznie niż w populacji ogólnej. W niniejszej pracy, która stanowi część pierwszą rekomendacji Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, przedstawiono skalę zjawiska w populacji ogólnej i wśród osób z zaburzeniami psychicznymi, kryteria rozpoznawania uzależnienia i zespołu abstynencyjnego. Omówiono wpływ palenia tytoniu i ekspozycji na dym tytoniowy na rozwój i przebieg zaburzeń psychicznych, a także na przebieg leczenia zaburzeń psychicznych, w tym interakcje nikotyny z lekami psychotropowymi. Wielu pacjentów z zaburzeniami psychicznymi jest w stanie ograniczyć palenie lub uzyskać całkowitą abstynencję, jeśli zaoferuje im się adekwatną pomoc terapeutyczną. Wbrew powszechnej opinii, zaprzestanie palenia tytoniu i leczenie uzależnienia od nikotyny nie wpływa negatywnie na objawy zaburzeń psychicznych; stan psychiczny pacjentów może ulegać poprawie w efekcie terapii antynikotynowej. Najlepsze efekty pod względem utrzymania abstynencji daje zintegrowane z leczeniem psychiatrycznym podejście łączące farmakoterapię z interwencją psychoterapeutyczną.