Mustafa Nedîm’i̇n Zafer-Nâme’si̇

Abstract

Duraklama döneminde bulunan Osmanlı Devleti’nde, tahta oturan II. Mustafa da bütün çabalarına rağmen devletin kötü durumunu değiştirememiştir. Sultan Mustafa, padişahlığı süresince ordunun başında Avusturya üzerine üç büyük sefere çıkmıştır. Bu seferlerden ikisinden galip ayrılmasına rağmen Osmanlı Devleti’nin gerileme dönemine girmesini engelleyememiştir. Hayatı hakkında biyografik kaynaklarda bilgi bulunmayan Mustafa Nedîm de sır kâtibi olarak Sultan II. Mustafa’nın düzenlediği I. Avusturya Seferi’ne katılmıştır. Bu seferi başlangıçtan sona kadar muhtasar bir şekilde manzum tarzda kaleme alan Mustafa Nedîm, Zafer-nâme adlı eseri vücuda getirmiştir. "Zafer-nâme-i Gazi Sultan Mustafa Hân bin Ebu Feth-i Sânî Gâzî Sultan Mehemmed Hân-ı Râbiʽ" başlığıyla başlayan eserin tespit edilen tek nüshası Millet Kütüphanesi Ali Emiri Efendi Manzum 1343 numarada kayıtlıdır. Çalışmamızda Mustafa Nedîm’in kaleme aldığı bu zafer-nâme, şekil ve muhteva bakımından tanıtılmıştır. Zafer-nâme’nin dikkat çeken özelliklerinden biri ordunun, sefere gidiş ve seferden dönüş güzergâhlarında geçtiği ve konakladığı bütün menzil adlarının yazılmış olmasıdır. Bu menzillerin bugünkü adları ve konumları tespit edilip dipnotlarda belirtilmiştir. Çalışmamızın giriş bölümünde, Sultan II. Mustafa döneminde gelişen olaylara muhtasar bir şekilde değinilmiştir. Daha sonra Zafer-nâme hakkında tanıtıcı mahiyette genel bilgiler verilmiştir. Bundan sonra da eserin müellifi hakkında Zafer-nâme’den elde edilen bilgiler paylaşılarak eserin yazılış sebebi ve yazılış tarihi verilmiştir. Akabinde eserin şekil ve muhteva bakımından değerlendirilmesi yapılmıştır. Son olarak eserin transkripsiyonlu metni verilerek çalışma bitirilmiştir.