Mutad İşyeri Kavramı ve MÖHUK m. 27/f. 3'ün Uygulanması Sorunu

Abstract

Bireysel iş sözleşmelerine uygulanacak hukukun tespiti, zayıf tarafın korunması amacı başta olmak üzere kendine özgü bazı özellikleri nedeniyle, kanunlar ihtilafı adaletinin sağlanması bakımından, genel olarak sözleşmelere uygulanacak hukukun tespitinde önem arz eden noktalardan ayrılan bazı kavram ve sorunları barındırmaktadır. Bu kavramların başında "mutad işyeri" kavramı gelmekte; mutad işyerinin belirlenememesi halinde ise hangi hukukun uygulanması gerektiği ciddi bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un (MÖHUK) bireysel iş sözleşmelerine uygulanacak hukuku belirleyen 27. maddesinde öngörülen kanunlar ihtilafı sistemi, mutad işyerinin belirlenmesi üzerine kurulmuştur. MÖHUK m. 27/f. 3 uyarınca, "İşçinin işini mutad olarak belirli bir ülkede değil, birden fazla ülkede ifa etmesi" halinde ise, işverenin esas işyeri hukukunun uygulanması öngörülmüştür. Bu kapsamda, hükmün uygulama alanını oluşturan iş ilişkilerinin doğru belirlenmesi hayati önemi haizdir; işverenin esas işyeri hukukunun uygulanmasına ancak son çare olarak başvurulabilecektir. Bu çalışma, mutad işyeri kavramının açıklanması ve mümkün olduğu kadar geniş yorumlanması esasından hareketle, uygulanacak hukukun hangi esaslar çerçevesinde belirlenmesi gerektiğine ilişkin bazı tespitleri içermekte ve bir takım çözüm önerileri sunmaktadır.