Το πρωταρχικό ενδιαφέρον της διατριβής έγκειται στο πώς αναδύεται και διατηρείται η αποσχιστική συλλογική δράση. Δεδομένης της σιωπηρής παραδοχής στη σχετική βιβλιογραφία ότι η συλλογική δράση σε τέτοια τύπου κινήματα απαιτεί μια μορφή συμμαχίας μεταξύ των «μαζών» και σημαντικών τμημάτων των «ελίτ», το ερευνητικό ερώτημα διαμορφώνεται ως εξής: «πώς οι ελίτ συνδέονται με τις ‘μάζες’ σε περιπτώσεις αποσχιστικών κινημάτων;». Τα αποσχιστικά κινήματα συνήθως μελετώνται στα πλαίσια των βιβλιογραφιών του εθνικισμού ή/και της εθνοτικής κινητοποίησης. Η διατριβή διερευνά εξαντλητικά (και συγκροτεί τυπολογίες) θεωριών του εθνικισμού, της εθνοτικής κινητοποίησης και της απόσχισης· οι «κλασικές» θεωρίες των παραπάνω φαινομένων εστιάζουν στον προσδιορισμό των δομικών συνθηκών που καταστούν πρόσφορη την ανάδυση εθνικιστικών ή εθνοτικών επιδιώξεων. Όμως, η μετάβαση στη συλλογική δράση και οι δυναμικές της κινητοποίησης παραμένουν εν πολλοίς ανεξερεύνητες. Πιο κατάλληλες να αποτιμήσουν αυτά τα ζητήματα είναι κάποιες (πιο πρόσφατες) προσεγγίσεις που εστιάζουν στην κοινωνική δράση και εδράζουν τις εξηγήσεις τους στο ρόλο των ταυτοτήτων, των ατομικών συμφερόντων και, πρωτίστως, στους ανταγωνισμούς μεταξύ των ελίτ. Κάποιες αδυναμίες τους είναι ότι περιορίζονται στον προσδιορισμό μικρο-κοινωνικών αναγκαίων συνθηκών και, κυρίως, ότι υπερτονίζουν το ρόλο των ελίτ. Ο αναλυτικός προσανατολισμός της διατριβής είναι εγγύτερα σε μια μικρή υποκατηγορία προσεγγίσεων που χρησιμοποιούν έννοιες από το πεδίο των κοινωνικών κινημάτων (πολιτικές ευκαιρίες, πλαισιώσεις, κλπ). Παρ΄ όλα αυτά, διαφοροποιείται από αυτές τις μελέτες υιοθετώντας την ερευνητική ατζέντα του έργου Dynamics of Contention (DOC) των C. Tilly, S. Tarrow και D. McAdam. Το DOC ασκεί κριτική στις «στατικές» αναλύσεις των κοινωνικών κινημάτων που δεν αποτιμούν επαρκώς τον θεμελιωδώς σχεσιακό χαρακτήρα της συγκρουσιακής πολιτικής· το DOC όχι απλά δίνει έμφαση σε κοινωνικές σχέσεις, αλληλεπιδράσεις και δυναμικές, αλλά και επιδιώκει να τις αποτυπώσει αναλυτικά μέσα από συγκεκριμένους αιτιώδεις, κοινωνικούς μηχανισμούς. Η διατριβή ότι όχι απλά υιοθετεί το πλαίσιο του DOC για την ανάλυση αποσχιστικών κινημάτων, αλλά και προτείνει ένα σύνολο πέντε μηχανισμών (εξ αυτών που προτείνονται στο DOC) για τη μελέτη τους. Αυτοί είναι οι εξής: «ενεργοποίηση/απενεργοποίηση ορίων», «συλλογική απόδοση ευκαιριών/απειλών», «κοινωνική ιδιοποίηση», «γεφύρωση πλαισίων» και «μεσιτεία». Έτσι, η υπόθεση που διερευνάται είναι το κατά πόσον αυτοί οι πέντε μηχανισμοί μπορούν να εξηγήσουν την εκδήλωση και διατήρηση αξιόμαχης αποσχιστικής κινητοποίησης, με άλλα λόγια κατά πόσον μπορούν να εξηγήσουν την διεξαγωγή συντονισμένης, παρατεταμένης δράσης ελίτ και «μαζών» σε περιπτώσεις αποσχιστικών κινημάτων. Η υπόθεση ελέγχεται μέσα από την συγκριτική εξέταση δύο σχετικά υπο-μελετημένων αποσχιστικών κινημάτων: των Παπούα στην Ινδονησία και των Ορόμο στην Αιθιοπία. Προσδιορίζονται το περιεχόμενο και οι πιθανές εκδηλώσεις των πέντε μηχανισμών, έτσι ώστε να καταστεί η ενεργοποίησή τους παρατηρήσιμη· εν συνεχεία, προτείνεται μια πενταβάθμια τακτική κλίμακα, ώστε να αποτιμηθεί η αποτελεσματικότητά τους. Προχωρώντας σε μια περιοδολόγηση των δύο κινημάτων, «δημιουργούμε» περισσότερες παρατηρήσεις της «λειτουργίας» των πέντε μηχανισμών. Το βασικό συμπέρασμα της συγκριτικής ανάλυσης είναι ότι σε περιόδους εντεινόμενης και μαζικής συλλογικής δράσης η από κοινού λειτουργία των μηχανισμών είναι πιο ορατή και πιο αποτελεσματική, και αντιστρόφως. Άρα, συμπεραίνεται ότι η διερευνώμενη υπόθεση είναι βάσιμη. Ενώ, λοιπόν, η άρθρωση αποσχιστικών (αλλά και εθνικιστικών ή εθνοτικών) αξιώσεων από οργανώσεις είναι σχετικά ευχερής, η ανάδυση μαζικής και αξιόμαχης διεκδικητικής δράσης είναι δυσχερέστερη και απαιτεί εξήγηση· μια τέτοια αποτελεί το προτεινόμενο σύνολο μηχανισμών το οποίο αποτυπώνει τις αλληλεπιδράσεις ελίτ και «μαζών» κατά τη συλλογική δράση. Η εξήγηση της αποσχιστικής κινητοποίησης δεν χρειάζεται να βασίζεται στα συμφέροντα των ελίτ και τη χειραγώγηση που ασκούν· εναλλακτικά, μια εξήγηση που εστιάζει στις πολυδιάστατες σχέσεις δρώντων από τις τάξεις των ελίτ και των «μαζών» φαίνεται περισσότερο γόνιμη και κοινωνικά γειωμένη.