Nazorg voor ex-gedetineerden door Exodus: maakt het verschil?

Abstract

Als een gevangenisstraf wordt opgelegd, moet de tenuitvoerlegging daarvan zo veel mogelijk dienstbaar zijn aan de terugkeer in de maatschappij (art. 2 lid 2 Penitentiaire beginselenwet). Ondanks de inspanningen die het gevangeniswezen levert om gedetineerden voor te bereiden op die terugkeer in de samenleving, is voor velen van hen de overgang tussen het leven achter de tralies en het leven in de vrije maatschappij niet gemakkelijk. Zo had in 2010 bijna vier op de tien exgedetineerden bij ontslag uit de gevangenis geen inkomen en 17% geen huisvesting. 1 Dit vergroot de kans dat een ex-gedetineerde terugvalt in crimineel gedrag. Daarom is het belangrijk dat ex-gedetineerden -waar nodig -niet alleen tijdens de detentie, maar ook daarna hulp krijgen bij hun terugkeer in de maatschappij. Vereniging Samenwerkingsverband Exodus Nederland (SEN) (verder aangeduid als Exodus) is zo'n organisatie die opvang en begeleiding biedt aan (ex-)gedetineerden die willen stoppen met het plegen van criminaliteit. Exodus beoogt zo bij te dragen aan de resocialisatie van haar bewoners, met als uiteindelijk doel het veiliger maken van de maatschappij door het verminderen van recidive. Al sinds 1986 biedt Exodus de mogelijkheid om in een Exodushuis te verblijven en deel te nemen aan het Exodusprogramma. Niet alleen ex-gedetineerden kunnen zich daarvoor aanmelden, maar ook gedetineerden die in een justitieel kader aan het Exodusprogramma willen deelnemen, bijvoorbeeld als bijzondere voorwaarde bij een voorwaardelijke straf of als onderdeel van een penitentiair programma. * Mr. dr. Sigrid van Wingerden is als universitair docent Criminologie verbonden aan het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit Leiden. Zij is tevens voorzitter van de redactie van PROCES. Suzan Verweij MSc is wetenschappelijk medewerker bij het WODC. Dr. Bouke Wartna is senior wetenschappelijk medewerker bij het WODC. Prof. dr. mr. Martin Moerings is emeritus hoogleraar Penologie aan het Instituut voor Strafrecht & Criminologie van de Universiteit Leiden. Deze bijdrage is een bewerking van ons onderzoeksrapport:

The Effectiveness of a Cognitive Skills Training Program for Adult Offenders

“…Moreover, every Dutch prison offers reintegration activities which aim at providing a regular income, proper housing, a valid ID card, health care, and guidance to help relieve financial debts (Beerthuizen, Beijersbergen, Noordhuizen, & Weijters, 2015). Following their release, exprisoners can receive further guidance and help with their reintegration in society through living in halfway houses (Van Wingerden, Alberda, Moerings, Wartna, & Van Wilsem, 2010).…”