Near-Infrared Dyes and Their Use in Medical Science

Abstract

Öz AbstractNear-IR (NIR) (yakın kızıl ötesi) floresan boyalarla hedefe yönelik görüntüle-me (tanı) ve tedavi imkânı, görüntülerin renk yansıması ve floresan emisyonundan alınan datalar yardımıyla gerçekleştirilir ve özellikle derin yüzeyde bulunan dokuların görüntülenmesinde önemli rol oynar. Bu moleküllerin soğurma ve floresans yaptıkları bölge NIR spektroskopisinin (NIRS) moleküler görüntülemelerdeki seçici alanı olarak tanımlanır (650-850 nm). NIR floresan boyalar genel olarak NIR görüntüleme içeren çalışmalarda kullanılmasına rağmen günümüzde fotodinamik tedavi de kendine yer bulmaktadırlar. Klinik öncesi araştırmalarda, ftalosiyanin, klorin, porfirin, bakterioklorin, siyanin, alexfluore ve çeşitli bodipy serileri vb. NIR floresan boyalar/ajanlar kullanıl-maktadır. Bu boyalardan özellikle görüntüleme çalışmalarında en öne çıkanı, diğer boyalara kıyasla ileri fotofiziksel ve kimyasal özelliklere sahip ftalosiyaninlerdir. NIR boyaların kullanılmasının mevcut ve potansiyel avantajlarının yanında bu boyaların toksisite sorunu boyaların klinikte kullanılmasını kısıt-lamaktadır. Klinikte kullanılan FDA onaylı tek boya indosiyanin yeşilidir ve ihmal edilebilir yan etkileriyle, kardiyak fonksiyonların kontrolü, karaciğer çık-tıları ve retinal anjiyografi gibi klinik alanlarda kullanılmaktadır. Sonuç olarak, birçok önemli sorunlar taşımakla birlikte günümüzde hala güvenli kullanıma uygun olmayan NIR boyaların yakın gelecekte bahsi geçen uygulamalarda uygun olarak kullanılabilecek kimyasal, fotokimyasal ve fotofiziksel özellikleri geliştirilmiş şekilde üretilmesi ihtiyacı kaçınılmazdır. Bununla beraber gelişti-rilmiş ve/veya geliştirilecek olan NIR floroforların nanopartiküler sistemlerle birleştirilerek ve/veya ajan moleküller ile hedef belirlenerek NIRS ve terapi yönünden daha avantajlı hale getirilmesi gereklidir.