Neighbourhood Social Change in West European Cities: Sixteenth to Nineteenth Centuries

Abstract

Summary: It is argued that both the tenacity of the neighbourhood and its adaptability were much greater than historians have tended to think, and that this was true not only during the ancien regime but also during the nineteenth century when the rate of mobility between towns and within towns reached enormous proportions. Demographic, social and cultural changes did not result in the destruction of the local community, but in its transformation, a transformation in which the growing need for reciprocity among working-class neighbours played a crucial role. The decline of more or less institutionalized forms of self-regulation went hand in hand with the construction by the lower classes of informal channels of social interaction based on local ties, which stimulated an active and participatory street life. Moreover, the tendency towards geographical segregation contributed to the development of a different collective sense of identity in working-class neighbourhoods, which added a new dimension to the concept of solidarity.

Oog voor elkaar : Veiligheidsbeleving en sociale controle in de grote stad

“…Vroeger omvat dan alles wat eerder is geweest, en wat traditioneel en modern is hangt al gauw af van het spreekmoment (vgl. Elias 1974;Lis & Soly 1993;Lasch 1991). Richard Sennett heeft ervoor gewaarschuwd om Jacobs' these niet op te vatten als een roep om stedelijkheid die niet langer bestaat.…”

Geleund over de onderdeur. Doorkijkjes in het Utrechtse buurtleven van de vroege Middeleeuwen tot in de zeventiende eeuw

“…Inventariserend onderzoek is nog steeds gebruikelijk 4 , maar een conceptuele benadering en een actuele vraagstelling vormen steeds vaker het uitgangspunt. Men vraagt zich af hoe het met de saamhorigheid in de buurt gesteld was en of de anonimiteit in de loop der eeuwen is toegenomen 5 , en hoe de communicatie tussen het stadsbestuur en de stedelijke bevolking verliep 6 . Om de interactie te ontcijferen wordt -vooral voor onderwerpen uit de vroeg-moderne tijd -gebruik gemaakt van inzichten en modellen uit de sociologie en culturele antropologie.…”

“…Beide onderzoekers hebben zich laten inspireren door de antropologie, die op het gebied van de sociale en culturele betekenis van feesten over een uitgebreide expertise beschikt. De antropologie leert ons, hier bij monde van de Amerikaanse sociale wetenschapper John MacAloon, dat 'cultural performances ... are occasions in which as a culture or society we reflect upon and define ourselves, dramatize our collective myths and history, present ourselves with alternatives, and eventually change in some ways while remaining the same in others' 5 . Ook in het Duitse onderzoek naar de öffentliche Festkultur neemt de studie van 'het dramatiseren van de collectieve mythen en geschiedenis' een belangrijke plaats in 6 …”

“…Bovenal waren de instrumenten die de overheid ter beschikking stonden veranderd: onder invloed van de reformatie konden de verordeningen met betrekking tot het openbaar gedrag scherper worden gesteld; hielden de wijkpredikanten toezicht op handel en wandel van lidmaten; en luisterde de kerkeraad naar belastende getuigenissen 95 . Bovendien was het in 1619 opgerichte tuchthuis wel degelijk een middel tot heropvoeding, en niet alleen in de visie van notabelen 96 . In 1626 verzocht een moeder die met haar twintigjarige dochter bij de stadswal woonde de vroedschap haar dochter in het tuchthuis te laten opnemen, omdat zij met allerlei soldaten het bed deelde en haar moeder sloeg.…”

Women, Violence and Urban Justice in Holland c. 1600-1838

“…34 See also Farge (1980Farge ( , 1993. 35 Descimon, Nagle (1979) ; Garrioch (1986) ; Garrioch, Peel (2006) ; Lis, Soly (1993) ;Rostenthal (2006) ; Burke (2006) ;Hoffmann (2004Hoffmann ( , 1999. number and significance of neighbourhood organisations.…”