Nörogelişimsel Hastalığı Olan Çocuklarda Duyusal İşlem Bozukluklarının Beslenme Davranışına Etkisi: Mini Bir Derleme

Abstract

Çocuklarda yaygın olarak görülen nörogelişimsel hastalıkların önemli semptomlarından birisi de duyusal işlem bozukluğudur. Duyusal işlem bozukluğu, çevresel uyaranlara duyusal olarak yanıt verilmesinde yaşanan aşırı duyarlılık veya kayıtsızlık olarak tanımlanmaktadır. Duyusal işlem bozukluğu özellikle otizm spektrum bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu gibi nörogelişimsel bozukluklara sahip olan çocukların genel olarak beslenme davranışı ile ilişkilendirilmektedir. Oral, dokunsal ve koku duyularında hipersensitivite/hiposensitivite seçici yeme ve kısıtlı yeme davranışlarının ortaya çıkmasına veya bu davranışların şiddetinin artmasına yol açmaktadır. Seçici yeme davranışı beslenme durumlarını etkileyerek çocuklarda genellikle daha düşük sebze ve meyve, daha fazla doymuş yağ ve basit karbonhidrat tüketimiyle sonuçlanmaktadır. Bu durum çocukların enerji ile makro ve mikro besin ögesi gereksinimlerinin günlük önerilen düzeylerde alınmamasına sebep olmaktadır. Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda çocuklarda obezite veya malnütrisyon görülebilmektedir. Yapılan son çalışmalarda beslenme davranışını da önemli düzeyde etkileyen duyusal işlem bozuklukları hakkında ebeveynlerin ve sağlık çalışanlarının farkındalığının yeterli düzeyde olmadığı görülmüştür. Nörogelişimsel hastalıkları olan çocuklar beslenme sorunları açısından risk altındadır. Bu bağlamda çocukların beslenme durumu değerlendirilirken duyusal işlem bozukluklarının varlığı, var olan hassasiyet veya kayıtsızlığın besin tüketim durumu üzerindeki etkisi sorgulanmalı ve bu durum çözüm arayışında dikkate alınmalıdır. Bu derlemenin amacı, nörogelişimsel hastalığı olan çocukların duyusal işlem bozuklukları ile ilişkili beslenme davranış sorunlarına dikkat çekerek konuyu güncel literatür ışığında değerlendirmektir.