Wprowadzenie i cel pracy. Patogenne gatunki bakterii nale żące do rodzaju Yersinia są powszechne w środowisku. Z trzech patogennych gatunków na terenie Polski występuje przede wszystkim Y. enterocolitica, odpowiedzialna za zapalenie jelit i węzłów chłonnych krezkowych. Chociaż w większości wy padków ma przebieg łagodny, samoograniczający, to czasami mogą zostać zaatakowane narządy wewnętrzne, takie jak wątroba, śledziona oraz stawy i serce. U osób z obniżoną od pornością choroba może zakończyć się nawet śmiercią. Źród łem zakażenia dla człowieka jest mięso zakażonych zwierząt, surowe mleko, rośliny i woda skażone odchodami zakażonych zwierząt. Y. enterocolitica jest bakterią zimnolubną, dlatego może namnażać się w warunkach chłodniczych, a do zakażeń dochodzi przeważnie w chłodnych miesiącach. Opis stanu wiedzy. Objawy jersiniozy są mało specyficzne, dlatego choroba jest często nierozpoznana. Gatunek Y. pseudotuberculosis występuje dużo rzadziej niż Y. enterocolitica. Trzeci chorobotwórczy gatunek to Y. pestis, który w przeszłości uśmiercił miliony ludzi. W tej chwili jednak dżuma, która jest chorobą przez niego wywoływaną, w dalszym ciągu zbiera ofiary, ale w dużo mniejszym stopniu (od 1000 do 3000 rocz nie). Występuje poza Europą, na terenach wiejskich o niskim poziomie sanitarnym. Badania genetyczne ujawniły, że gatu nek Y. pestis wyodrębnił się z gatunku Y. pseudotuberculosis zaledwie kilkanaście tysięcy lat temu, natomiast Y. pseudotuberculosis i Y. enterocolitica zróżnicowały się miliony lat temu. Podsumowanie. Omówiono patomechanizmy odpowiada jące za zjadliwość bakterii z rodzaju Yersinia towarzyszące zakażeniom, a także zasygnalizowano udaną próbę do świadczalnego przeżycia Yersinia pestis w glebie. Przedsta wiono aktualną sytuację epidemiologiczną na świecie, sposoby rozpoznania laboratoryjnego dżumy oraz metody profilaktyki.