Obszary aktywności członków polskich partii politycznych z perspektywy zadań partii i aspiracji jej działaczy (grassroots)

Abstract

Działania członków partii politycznych w interesie ich macierzystych organizacji należą do ich najważniejszych funkcji. Z jednej strony partie nakładają na członków określone zadania i oczekują ich wypełnienia. Z drugiej strony członkowie będąc uczestnikami życia partyjnego mają swoje wyobrażenia na temat tego czego partie od nich oczekują oraz mają swoje oczekiwania wobec partii. Problem, który stawiam w tym artykule dotyczy zbieżności między: 1) postrzeganiem zadań stawianych członkom przez ich partie, 2) zadaniami rzeczywiście przez nich wykonywanymi oraz 3) oczekiwaniami żywionymi przez nich wobec partii odnośnie wypełnianych w partiach funkcji. Badaniem zostali objęci członkowie polskich partii politycznych: Prawa i Sprawiedliwości, Platformy Obywatelskiej, Nowoczesnej, Polskiego Stronnictwa Ludowego, Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Partii Razem, którzy odpowiadali na pytania zawarte w kwestionariuszach ankiet. W wyniku badania ustalono, że postrzeganie oczekiwań partii oraz wykonywane rzeczywiście zadania na rzecz swoich ugrupowań rozmijają się z oczekiwaniami członków. Przede wszystkim nie zaspokajają one ich ambicji bycia podmiotami działań partyjnych, wpływającymi na podejmowane decyzje, a nie tylko jednostkami wykonującymi zadania instrumentalne oraz legitymizacyjne na rzecz swoich ugrupowań.

Społeczna percepcja partii politycznych w Polsce. Między perspektywą empiryczną a normatywną

“…Nie jest też formą najbardziej atrakcyjną. Po pierwsze, ze względu na ogólną niechęć społeczną do partii jako aktorów współczesnego życia politycznego, po drugie dlatego, że członkostwo w partii wymaga zaangażowania znacznych zasobów, a efekty funkcjonowania w hierarchicznie zorganizowanych ugrupowaniach mogą pozostawiać niedosyt (Wincławska, 2020). Możemy więc pokusić się o hipotezę, że osoby biorące udział w działaniach o charakterze politycznym i obserwujące z bliska świat polityki i partie polityczne, łatwiej zniechęcają się do aktywności partyjnej, szczególnie gdy widzą, że inne formy zaangażowania przynoszą im większą satysfakcję i lepiej zaspokajają ich ambicje polityczne oraz potrzebę działania w sferze publicznej.…”

Party Organisation of PiS in Poland: Between Electoral Rhetoric and Absolutist Practice

“…Studies which survey party activists suggest that PiS members indeed had considerable mass-party-related expectations regarding their potential party activity, but these were not prioritized by the party organisation. Surveyed PiS members most frequently expected the party to foster a collective feeling of belonging, as well as to engage members in social activities and exchange (31% of all responses; Wincławska, 2020). The activities which PiS members named as actually performing within PiS included participation in party demonstrations and meetings with officials (32.8%), as well as instrumental tasks, such as signature collection or paying membership fees (40.1%; Wincławska, 2020).…”

“…Surveyed PiS members most frequently expected the party to foster a collective feeling of belonging, as well as to engage members in social activities and exchange (31% of all responses; Wincławska, 2020). The activities which PiS members named as actually performing within PiS included participation in party demonstrations and meetings with officials (32.8%), as well as instrumental tasks, such as signature collection or paying membership fees (40.1%; Wincławska, 2020). Interviewed PiS officials themselves perceived the role of membership mainly in instrumental terms and admitted that the party has fewer ideas about how to engage rank-and-file members beyond periods of electoral campaigning (Pacześniak & Wincławska, 2017).…”

“…Again, a considerable share of PiS members hoped to have the opportunity to contribute by influencing the party's programmatic course or running in elections (25.4% of responses). Yet fulfilling meritocratic tasks amounted only to 17.1% of responses to the question which activities PiS members actually pursue within the party-and the tasks mentioned were still predominantly restricted to running in elections (Wincławska, 2020). Even though in 2015 the campaign rhetoric of PiS signalled a turn towards openness to civic policy initiatives, within the party itself those activists who wanted to participate in shaping the party's programmatic course remained sealed off from the party's hermetic, centralized organisation.…”

“…Surveyed PiS officials justified their reluctance to admit new members by citing issues related to party management. Local officials also feared that new, highly engaged members, would destabilize intra-party relations and increase competition over influence within the party (Wincławska, 2020). These insights invite further research into intra-elite conflict and contingent, organisation-related choices by party officials-not only central leadership, but also mid-level elites across and within different (sub-)national party levels.…”