Öğrenci̇ Görüşleri̇ne Göre Si̇ber-Zorbalik Ve Okul Tükenmi̇şli̇ği̇ Arasindaki̇ İli̇şki̇

Abstract

ÖzBu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin siberzorbalık ile okul tükenmişliğine ilişkin görüşlerini incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırma verileri Ankara ilindeki 15 lisede öğrenim gören 370 öğrenciden toplanmıştır. Veri toplamak amacıyla Siber Zorbalık ve İnternet Saldırganlığı Tarama Ölçeği ve Okul Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Veri setinin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma ve Pearson korelasyon gibi betimsel istatistikler kullanılmıştır. Bununla birlikte siberzorbalığın okul tükenmişliğinin anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığının incelenmesi amacıyla regresyon analizi kullanılmıştır. Bulgular öğrencilerin düşük düzeyde siber zorbalığa maruz kaldıklarını ortaya koymuştur. Bununla birlikte öğrencilerin okul tükenmişlikleri de düşük düzeydedir. Araştırmada siber zorbalık mağduru olmak ile okul tükenmişliği arasında pozitif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu gözlenmiştir. Regresyon sonuçları da siber zorbalık mağduru olmanın okul tükenmişliğindeki değişkenliği açıklayan önemli etmenlerden biri olduğunu göstermiştir. Bulgular bir bütün olarak değerlendirildiğinde, siber zorbalık ile okul tükenmişliği arasında güçlü bir ilişki olduğu genel sonucuna ulaşılmıştır Anahtar Kelimeler: Siberzorbalık, Okul Tükenmişliği, Öğrenci. AbstractThe purpose of the present study is to examine the relationship between cyberbullying and school burnout level of high school students. The study is a correlational survey. The data were collected from 370 students in 15 schools in Ankara province. To collect data Cyberbullying and Online Aggression Survey Instrument and Scale for School Burnout were used. To analyze the data descriptive statistical techniques such as arithmetical mean, standard deviation and Pearson correlation were used. In addition to this, simple regression was used to understand whether cyberbullying is a significant predictor of school burnout. The findings showed that students were exposed to cyberbullying rarely. Similarly their school burnout level was also low. Pearson correlation results implied that there is a moderate and significant relation between cyberbullying and school burnout. Regression results indicated that being a victim in cyber environment is a significant predictor of school burnout. Based on the findings, it was concluded that there is a strong relationship between cyberbullying and school burnout among students.

Okul Tükenmi̇şli̇ği̇ni̇n Yordayicisi Olarak Akran Zorbaliği Ve Si̇ber Mağduri̇yet

“…1.2. Araştırmanın Problemi Alan yazın incelendiğinde, lise öğrencilerinde okul tükenmişliği olgusunun akademik güdülenme (Avara, 2015;Seçer, 2015), akademik başarı (Demir, 2015;Seçer ve Gençdoğan, 2012), akademik kontrol odağı (Şeker ve Yavuzer, 2017), benlik saygısı (Kapıkıran, Yaşar ve Acun-Kapıkıran, 2016;Slivar, 2001), sosyal destek (Kutsal ve Bilge, 2012;Yang ve Farn, 2005), öznel iyi oluş (Aypay ve Eryılmaz, 2011;Kara, 2014), mükemmeliyetçilik (Luo ve diğ., 2016), okula bağlılık (Wang, Chow, Hofkens ve Salmela-Aro, 2015), öz-yeterlik (Yang ve Farn, 2005), akademik öz-yeterlik (Çapulcuoğlu ve Gündüz, 2013), yalnızlık (Gündoğmuş, 2017), sınav kaygısı (Çapulcuoğlu ve Gündüz, 2013;Demir, 2015), depresyon (Koçak, 2016;Salmela-Aro ve diğ., 2009), stresle başa çıkma (Çapulcuoğlu ve Gündüz, 2013), eğitim stresi (Sarıçam, Çelik ve Sakız, 2017), anksiyete (Koçak, 2016), siber zorbalık (Taştan ve Gökler, 2017), akran zorbalığı (Aypay ve diğ., 2016) ve ebeveyn tutumları (Çapulcuoğlu ve Gündüz, 2013) gibi birçok kavram ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Bu bağlamda okul tükenmişliği kavramının birçok değişkenden etkilenen, karmaşık bir yapıya sahip olduğu söylenebilmektedir.…”

“…Bu çalışmalar incelendiğinde okul tükenmişliğinin pek çok değişkenle ilişki içinde olan karmaşık bir yapı olduğu anlaşılmaktadır. Örneğin, okul tükenmişliği kavramı öğrencilerin öznel iyi oluşları (Aypay ve Eryılmaz, 2011;Parker ve Salmela-Aro, 2011) akademik başarıları (Kutsal ve Bilge, 2012;Salmela-Aro ve diğ., 2009) okula katılımları (Schaufeli ve diğ., 2002), akademik kontrol odakları (Şeker ve Yavuzer, 2017), öz-yeterlikleri (Şahan ve Duy, 2017), akademik öz-yeterlikleri (Duru, Duru ve Balkıs, 2014), okula bağlılıkları (Luo, Wang, Zhang, Chen ve Quan, 2016;Şahan ve Duy, 2017), benlik saygıları (Dahlin, Joneborg ve Runeson, 2007), sosyal destekleri (Kutsal, 2009;Kutsal ve Bilge, 2012;Şahan ve Duy, 2017;Yang ve Farn, 2005) ile negatif yönde; anksiyete, depresyon, hayal kırıklığı, düşmanlık ve korkuları (Maslach, 2003;Salmela-Aro ve diğ., 2008), stresleri (Salmela-Aro, Read, Minkkinen, Kinnunen ve Rimpela, 2017, sınav kaygıları (Çapulcuoğlu, 2012;Slivar, 2001), gerçekçi olmayan, aşırı yüksek hedef ve beklentilerle karakterize edilen mükemmeliyetçilik algıları ve dürtüsel davranışları (Chang ve diğ., 2000;Luo ve diğ., 2016), okul devamsızlıkları ve okulu bırakmaları (Meier ve Schmeck, 1985), siber mağduriyetleri (Taştan ve Gökler, 2017), akran zorbalığına maruz kalmaları (Aypay, Durmuş ve Aybek, 2016) ile pozitif yönde ilişkilidir.…”

Mobbing Davranışlarının Öğrenci Tükenmişliğine Etkisi: Spor Bilimleri Fakültesi Lisans Öğrencileri Üzerinde Ampirik Bir İnceleme

“…Mobbing eğitim örgütlerinde de görülen ve sürekli gelişen bir olgudur. Geçtiğimiz yıllarda, ilkokul (örneğin, Wolke vd., 2001), ortaokul (örneğin, Alex-Hart, Okagua ve Opara, 2015) ve lise (Taştan ve Gökler, 2017) düzeyinde kapsamlı çalışmalar yapılmıştır. Ancak, yükseköğretimde mobbing araştırmaları sınırlıdır (Giovazoalias ve Malikiosi-Loizos, 2015).…”