Öğretmen Adaylarının Konuşmaya Yönelik Kaygılarını Etkileyen Faktörler: Bir Yol Analizi Çalışması

Abstract

Bu araştırma; öğretmen adaylarının konuşma kaygıları üzerinde konuşma tutumları ve öz yeterlik inançlarının doğrudan ve aracılık etkisinin yanı sıra konuşma tutum ve öz yeterlik inançlarının duygusal ve ruhsal zekâya aracılık etkisinin yol analizi aracılığıyla belirlenmesini amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın katılımcılarını 2021-2022 akademik yılında bir devlet üniversitesinde okuyan 693 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Yaşları 16-35 yaş aralığında değişen öğrencilerin 502’si kadın, 190’ı erkeklerden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS 23 ve Mplus 7 programlarından yararlanılmıştır. Spss aracılığıyla verilerin normalliği, değişkenler arasındaki korelasyon değerleri, değişkenlerin toplam skorlarının ortalamaları ve standart sapmaları test edildikten sonra verilerin yol analizinde ise Mplus kullanılmıştır. Analizlerde “konuşma kaygısı,” “konuşma tutumu”, “konuşma öz yeterliği”, “duygusal zekâ” ve “ruhsal zekâ” olmak üzere tüm değişkenler sürekli değişken olarak kullanılmıştır. Modele ilişkin uyum indeksleri şu şekildedir: ki-kare, χ2 (2) = 5.9; p =.05, CFI =.99, TLI =.97, RMSEA =.05 (90% CI: .00, .11) ve SRMR =.01. buna göre yol modelinin model uyum istatistikleri çok iyi bir model uyumu olduğunu göstermektedir. Araştırma sonuçları doğrultusunda öğretmen adaylarının konuşma kaygıları üzerinde konuşmaya yönelik tutum ve öz yeterlik algılarının doğrudan ve aracılık etkisinin bulunduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak araştırma sonucunda öğretmen adaylarının konuşma kaygıları üzerinde duygusal ve ruhsal zekânın dolaylı etkisinin bulunduğu ve bu etkiye öğretmen adaylarının konuşmaya yönelik tutum ve öz yeterlik algılarının aracılık ettiği belirlenmiştir. Elde edilen bulguların ilgili alanyazın bağlamında değerlendirilmesinin ardından birtakım önerilere yer verilmiştir.