Öğretmenleri̇n Öğreti̇m Programi Okuryazarliğina Yöneli̇k Yeterli̇k Düzeyleri̇ Üzeri̇ne Bi̇r İnceleme

Abstract

Öz Bu çalışmada, öğretmenlerin öğretim program okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada öğretmenlerin cinsiyet, branş, hizmet yılı ve görev yaptığı kademe değişkenine göre öğretim programı okuryazarlık düzeylerinin istaistiksel olarak farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Araştırma nicel araştırma desenlerinden tarama modelindedir. Araştırmaya basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenmiş, Gaziantep merkez ilçelerinde görev yapan 277 öğretmen katılmıştır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen "Öğretim Programı Okuryazarlık Ölçeği (ÖPOÖ)" kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, anova ve aritmetik ortalama kullanılmıştır. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin cinsiyet değişkenine göre öğretim programı okuryazarlık düzeyleri toplamda ve alt boyutlarda kadın öğretmenler lehine istatistiki olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin görev yaptıkları kademe değişkenine göre öğretim programı okuryazarlık düzeyleri ÖPY alt boyutunda ilkokul kademesinde görev yapan öğretmenlerle ortaokul kademesinde görev yapan öğretmenler arasında, ilkokul öğretmenleri lehine anlamlı bir farklılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin, öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlik düzeylerinin bütün alt boyutlarda ve ölçeğin toplamında orta düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır.

Examination of Education Program Literacy Levels of Teachers

“…Her ne kadar kendi bilgileriyle ilgili algıları orta düzeyde çıkmış olsa da araştırma sonucunda öğretmen bilgileri "Çok katılıyorum" düzeyinde çıkmıştır. Alan yazınına bakıldığında da öğretmenlerin eğitim programı bilgi düzeylerinin genel olarak yüksek seviyede ve kabul edilir düzeyde olduğu belirlenmiştir (Kahramanoğlu, 2019;Aslan, 2019;Aslan ve Gürlen, 2019). Öğretmenlerin eğitim programlarını bilmeleri ve bu alanda kendilerini geliştirmiş olmaları aynı zamanda yeterliliklerinin de gelişmesine katkı sağlamıştır.…”

“…Aydoğan (2018) öğretmenlerin hizmet yıllarının program okuryazarlık becerilerini etkilemediğini tespit etmiştir. Kahramanoğlu (2019) öğretmenlerin okuryazarlık düzeyleri ile hizmet yılı arasında anlamlı farklılığın olmadığı tespit edilmiştir.…”

“…Günümüzde giderek önemi artan ve her gün çeşitlenen okuryazarlık becerisi başta araştırmacıların olmak üzere birçok kurum ve kuruluşun da ilgisini çekmiştir. Bu bağlamda; Erdamar (2020) sınıf öğretmenlerinin program okuryazarlık algıları ve ilkokul yöneticilerinin öğretmenlerin program okuryazarlık becerisine yönelik algılarının ilerlemeci felsefe bağlamında analizi; Gülpek (2020) beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının program okuryazarlık ve beden eğitimi öğretim yeterliliği düzeylerinin incelenmesi; Kahramanoğlu (2019) öğretmenlerin öğretim programı okuryazarlığına yönelik yeterlilik düzeyleri üzerine bir inceleme; Aslan ve Gürlen (2019) ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri; Çetinkaya ve Tabak (2019) öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlık yeterlilikleri; Aslan (2018) ortaokul öğretmenlerinin program okuryazarlık düzeyleri; Erdem ve Eğmir (2018) öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığı düzeyleri; Gömleksiz ve Erdem (2018) eğitim fakültesi ve pedagojik formasyon eğitimi programına kayıtlı öğretmen adaylarının eğitim programı okuryazarlığına ilişkin görüşleri; Koç, Çorapçıgil ve Doğru (2018) fen bilgisi www.kesitakademi.com öğretmen adaylarının çevre okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi; Saracaloğlu, Yenice ve Özden (2013) fen bilgisi öğretmen adaylarının fen ve teknoloji okuryazarlığına ilişkin öz yeterlik algıları ile fene yönelik tutumları arasındaki ilişki; Som ve Kurt (2012) bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi bölümü öğrencilerinin medya okuryazarlık düzeyleri; Kurudayıoğlu ve Tüzel (2010) 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi; Önal (2010) tarihsel değişim sürecinde yaşam boyu öğrenme ve okuryazarlık: Türkiye deneyimi; Aşıcı (2009) kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık; Gürdal (2000) yaşamboyu öğrenme etkinliği "enformasyon okuryazarlığı" şeklinde çalışmaların olduğu görülmüştür. Hepsinin araştırma temelinde okuryazarlık becerisi ve eğitim programı okuryazarlığı olan bu çalışmalar farklı amaç, yöntem, evren-örneklem ve veri toplama araçlarıyla yürütüldükleri görülmektedir.…”

Analysis of the Subjects and Reasons of Curriculum Studies

“…Program -paydaş etkileşimini program okuryazarlığı açısından incelemeye değer gören araştırmalarda (Bolat, 2017;Kahramanoğlu, 2019) öğretmen niteliği vurgusu yapılmış, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının program okuryazarı olmasının mesleki açıdan zorunlu olduğu (Özer ve Alkan, 2017) belirtilmiştir. Bolat (2017) ve Kahramanoğlu (2019) program okuryazarı olmayan öğretmenlerin, programın amaçlarından ve uygulama esaslarından farklı öğrenme öğretme süreçleri oluşturabileceği gerekçesiyle Eğitim ve Öğretim Programı Okuryazarlık Ölçeği geliştirmişlerdir.…”

“…Program -paydaş etkileşimi kapsamında program okuryazarlığı konusundaki araştırmalarda (Bolat, 2017;Kahramanoğlu, 2019;Özer ve Alkan, 2017), çoğunlukla, öğretmenlerin program okuryazarlığı becerileri üzerinde çalışılmıştır. Programların doğru ve olması gerektiği düzeyde hayata geçirilmesi, öğretmenlerin programların kapsamını, yapısını ve özelliklerini anlamasına bağlıdır (Akınoğlu ve Doğan, 2012).…”