Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Hikâye Anlama ile Zihin Kuramı Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Abstract

Sarı, B. ve Altun, D. (2018). Okul öncesi dönem çocuklarının hikâye anlama ile zihin kuramı becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 945-960. ÖzBu araştırmanın amacı okul öncesi dönem çocuklarının hikâye anlama ile Zihin Kuramı becerileri arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılı güz döneminde Kırşehir il merkezinde bulunan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı dört bağımsız anaokulunda eğitimine devam eden 133 (67 kız, 66 erkek) çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri Zihin Kuramı Ölçeği ve Hikâye Anlama Soruları kullanılarak toplanmıştır. Çalışma kapsamında Frederick ve Ağustos Böceği ile Karınca hikâyeleri çocuklara okunmuştur. Araştırma bulguları, hikâye anlama toplam puanları ile Zihin Kuramı Ölçeği toplam puanları arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki (r=.46) olduğunu göstermiştir. Zihin Kuramı Ölçeği'nin alt boyutları ile Hikâye anlama toplam puanları arasındaki ilişki incelendiğinde, İçerik Yanlış İnanış alt boyutu en yüksek korelasyon katsayısına (r=.43) sahipken, Farklı İstek alt boyutu en düşük korelasyon katsayısına (r=.16) sahip olduğu bulunmuştur. Ayrıca, çocukların hikâye anlama ve Zihin Kuramı puanları arasında cinsiyet değişkeni açısından kızların lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Çalışma bulguları ilgili alanyazın ışığında tartışılmıştır. AbstractThis study aims to reveal the relationship between preschool children's story comprehension and Theory of Mind skills. The study was conducted, using the correlational survey model. The study group consists of 133 (67 girls and 66 boys) children, selected through the convenience sampling method, studying at four public kindergarten that are located in the central district of Kirsehir province of Turkey in the Fall semester of the 2017-2018 academic year. The study data were collected, using the Theory of Mind Scale and Story Comprehension Questions. Two illustrated storybooks titled Frederick and Ağustos Böceği ile Karınca [The Ant and the Grasshopper] were read to the children during the study. According to the findings, a moderate positive correlation was found between story comprehension and Theory of Mind (r = 46). The highest correlation between the subtasks of the Theory of Mind and story comprehension was in the Content False Belief task (r = 43), while the lowest correlation was in the Diverse Desires task (r = 16). Additionally, a significant difference was found in favor of the girls between story comprehension and Theory of Mind in terms of gender. The study findings are discussed in the light of the relevant literature.

Young Children’s Theory of Mind: Home Literacy Environment, Technology Usage, and Preschool Education

“…In line with this finding, other studies had gender-neutral findings regarding young children's ToM abilities (Altun, 2018;Carr et al, 2018;Devine & Hughes, 2016;Wellman & Liu, 2004). However, the limited number of studies conducted with Turkish preschoolers (Sarı & Altun, 2018;Selcuk et al, 2018) found that girls outperformed the boys in ToM tasks, but also that the gender differences are more likely to be reported in older children with regard to socialization and gender roles (Calero, Salles, Semelman, & Sigman, 2013;Devine & Hughes, 2016).…”

“…These results lend support for possible associations between children's ToM, and the motivation of the current study is to investigate HLE and understand the big picture of the children's ToM development rather than focus on, income, education level, number of siblings, or dialogue measuring maternal mental state. A growing body of research has indicated that there exists a significant relationship between children's story comprehension and ToM performance (Adrian, Clemente, Villanueva, & Rieffe, 2005;Pelletier & Beatty, 2015;Sarı & Altun, 2018). Furthermore, Kidd and Castano (2013) found that reading fictional stories fosters ToM skills in adults.…”

Analysis of Postgraduate Theses on Early Literacy: A Content Analysis

“…Araştırmada yer alan lisansüstü tezlerin çalışma grupları incelendiğinde gerek ülkemizde ve gerekse yurt dışında en çok çalışılan grubun çocuklar olduğu belirlenmiştir. Bu bulgu alanyazındaki diğer çalışmaların bulgularıyla da örtüşmektedir (Demirtaş İlhan, 2017;Özen Uyar & Ormancı, 2016;Sarı & Altun, 2018). Lisansüstü tezlerde çocuk çalışma gruplarındaki yaş aralığına bakıldığında, dağılımın üç ile yedi yaş aralığında yani erken çocukluk döneminde olduğu görülmektedir.…”

“…Erken okuryazarlık alanında ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalar incelendiğinde lisansüstü tezlerde nicel araştırma yöntemlerinin sayısal olarak daha çok kullanıldığı görülmüştür. Ülkemizde okul öncesi ve eğitim alanında yapılan lisansüstü tez çalışmalarında da nicel araştırma yöntemlerinin daha fazla tercih edildiğine ilişkin bulgular, alanyazındaki diğer çalışmalarda da mevcuttur ve çalışmamızı destekler niteliktedir (Bahçacı & Türkoğlu, 2019;Gürsoy, Aydoğdu, Aysu & Aral, 2019;Oğuz Haçat & Demir, 2019;Özen Uyar & Ormancı, 2016;Sarı & Altun, 2018). Yurt dışında gerçekleştirilen lisansüstü tezlerde ise daha çok nitel araştırma yöntemlerine yer verildiği bulunmuş ayrıca hem nitel hem de nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma yöntemiyle gerçekleştirilen çalışmaların, ülkemizdeki lisansüstü tezlere göre fazla olduğu tespit edilmiştir.…”

“…Bu bilgiler ışığında ülkemizde 2015-2020 yılları arasında yapılan lisansüstü tezlerde genellikle var olan durumun betimlenmesine yönelik çalışmaların olduğu, yurt dışı lisansüstü tezlerde kullanılan vaka çalışmalarına, etnografik araştırmalara ve olgubilim çalışmalarına ise hiç yer verilmediği bulunmuştur. Erken okuryazarlık konu alanında yapılan lisansüstü tezlerde kullanılan araştırma yöntem ve desenleri ile veri toplama araçları geniş bir perspektiften ele alındığında, yurt dışı lisansüstü tezlere kıyasla ülkemizde çok daha dar kapsamlı araştırmaların gerçekleştirildiği ve bu durumun öğretim elemanlarının araştırma yöntemleri konusundaki bilgileriyle sınırlı olduğu düşünülmekte, bu durumun farklı alanlarda gerçekleştirilen çalışmalarda da vurgulandığı görülmektedir (Sarı & Altun, 2018;Yazıcı & Kandır, 2018).…”