Okul Öncesi Dönemde Kültürel Miras Eğitimine İlişkin Öğretmen Görüşleri: Denizli İli Örneği

Abstract

Kültürel miras geçmişten günümüze gelen ve gelecek nesillere aktarılması gereken değerler bütünüdür. Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerin kültürel miras algısı ve okul öncesinde kültürel miras eğitime bakış açıları araştırılmıştır. Çalışma Denizli'de okul öncesi çocuklarla çalışan 74 öğretmeninin kültürel miras eğitimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesini amaçlamaktadır ve çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden tekli durum çalışması ve örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır ve elde edilen verilerin analizinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışmada, öğretmenlerin yaklaşık yarısının kültürel miras denildiğinde "bir milletin geçmişten günümüze gelen maddi ve manevi değerleri" düşündükleri ortaya konulmuştur. Bunun yanı sıra gelenek, "gelenek, görenek, örf ve adetler", "milli değerler" ve "evrensel değerler" gibi farklı cevaplar da verilmiştir. Öğretmenler kültürel mirası çoğunlukla bir milletin geçmişten günümüze gelen maddi-manevi değerleri olarak görmektedir (n=50; %48.54). Okul Öncesi öğretmenler kültürel miras öğeleri arasında doğal ve tarihi alanları (n=59; %38.31) ilk sırada görmektedirler. Ankete katılanların tamamı okul öncesi dönemde kültürel miras eğitimi verilmesi yönünde görüş belirtmiştir. Öğretmenlerinin okul öncesi dönemde kültürel miras eğitimine yer verilmesine yönelik nedenleri arasında en çok "ağaç yaş iken eğilir" (n=21; %24.14) ve "kültürü öğrenmek ve korumak için" (n=18; %20.69) nedenleri gelmektedir. Ankete katılan öğretmenlerin tümünün çocuklar ile kültürel miras eğitimine yönelik olarak, kültürel miras eğitiminde sanat etkinliği, fen etkinliği, matematik etkinliği, Türkçe etkinliği, oyun etkinliği, okuma yazma hazırlık etkinliği, alan gezisi ve drama etkinlikleri yaptırdıkları anlaşılmaktadır. Katılımcıların yarısından fazlasının (n=40; %54.05) eğitim programının kültürel miras eğitiminde beklentilerini karşıladığı görülürken, 34 katılımcının (%44.05) konu ile ilgili beklentilerini karşılamadığı anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin büyük bir çoğunluğunun (n=68; %91.89) kültürel miras eğitiminde materyal kullandığı ve konu ile ilgili hizmet içi eğitim almadıkları (n=62; %83.78) görülmüştür.

Kültürel Miras Unsurları Bağlamında Fen Bilimleri Ders Kitaplarına Bir Bakış

“…Ders kitapları aracılığıyla kültürel miras unsurlarının öğrencilere aktarılmasının en etkili yöntemi, ilgili unsurların ders kitabının tamamına eşit dağılım olacak şekilde sunularak verilmesidir (Hunter, 1988). Kültürel açıdan zengin toplumlarda, kültürel unsurların ders konuları arasında bağlantılar kurarak ilişkilendirilmesi kültürel mirasın sürdürülebilirliği açısından önem teşkil etmektedir (Öztürk, Güngör ve Ogelman, 2021). Nitekim farklı yaş ve öğrenim düzeyindeki öğrenciler Ders kitaplarında kültürel miras unsurlarının veriliş biçimi açısından kültürel ögelerin 65'i metin içerisinde, 56'sı görsel olarak yer almıştır.…”