Okul öncesi sınıflarındaki öğrenme merkezlerinin durumunun belirlenmesi ve öğretmenlerin öğrenme merkezleri hakkındaki görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi sınıflarındaki öğrenme merkezlerinin durumunu belirlemek ve öğretmenlerin öğrenme merkezleri hakkındaki görüşlerini incelemektir. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeline göre gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunda toplam 7 farklı anaokulunda bulunan 10 okul öncesi sınıfı ve bu okul öncesi sınıflarında çalışan 10 okul öncesi öğretmeni yer almıştır. Araştırmada veriler, gözlem ve görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Araştırma sonucunda, öğrenme merkezlerinin ve bu merkezlerdeki materyallerin/oyuncakların yeterli sayıda ve çeşitte olmadığı; çocukların en çok blok merkezi ve dramatik oyun merkezini kullandıkları; fen ve doğa, müzik ve kitap merkezinin en az kullanılan merkezler olduğu; kız çocuklarının en çok dramatik oyun merkezi ve sanat merkezini, erkek çocuklarının ise en çok blok merkezini tercih ettikleri bulunmuştur. Ayrıca, sınıflarındaki öğrenme merkezlerini yeterli bulmayan öğretmenler bunun nedeni olarak okulun maddi yetersizliğini göstermiş ve bunun için kendilerinin sınıfa evden materyal/oyuncak getirdiklerini ya da satın aldıklarını, bazen merkezleri değiştirdiklerini ya da velilerden destek istediklerini belirtmişlerdir. Bununla birlikte, öğretmenler serbest oyun zamanında öğretmenin alması gereken rol olarak en çok sırasıyla gözlemci, rehber/yönlendirici, izleyici rollerini, en az ise katılımcı rolünü belirtmişlerdir. Bu bulgular ışığında, öğrenme merkezlerinin çocukların ihtiyaç ve ilgilerine göre düzenlenmesi ve esnek ve uyarlanabilir olması, merkezlere 2-4 haftada bir yeni materyallerin eklenmesi, fen ve doğa ve matematik merkezlerine yer verilmesi, doğal çevre ve geri dönüşüm malzemelerinden yararlanılması ve toplumsal cinsiyet kalıpyargılı olmayan oyuncak ve materyallerin teşvik edilmesi önerilebilir.

Öğretmen Algılarının İncelenmesi: Öğrenme Merkezleri

“…Bu kapsamda çocukların gelişiminde bu denli öneme sahip olan öğrenme merkezleri ile ilgili alan yazın ve araştırmalar incelendiğinde; öğrenme merkezlerinin incelenmesi (Orcan Kaçan, Dedeoğlu, Karayol & Kimzan, 2021;Tu, 2006), çocukların kendi isteklerine göre düzenledikleri öğrenme merkezlerindeki etkinlikler (Çelebi Öncü, 2017), okul öncesi eğitim kurumlarında ortamların düzenlenmesi, tasarlanması ve donanım ( Davies, Jindal Snape, Collier, Digby, Hay & Howe 2013;Demirci & Şıvgın, 2017;Dülgeroğlu & Günindi, 2022;Li, 2006;Özkubat, 2013;Özsırkıntı, Akay & Bolat, 2014;Petrakos & Howe, 1996), öğretmenlerin öğrenme merkezlerine yönelik görüşlerinin açığa çıkarılması ve uygulamaların incelenmesi (Aktın & Aşçı, 2021;Aysu & Aral, 2016;Durmuşoğlu, 2008;Güzelyurt. Dayanan, Çakır & Ahmetoğlu, 2019;Metin, 2017;Ramazan, Arslan Çiftçi & Tezel, 2018) ve serbest zaman etkinliklerinin değerlendirilmesi (Ogelman, 2014;Özyürek & Aydoğan, 2011) gibi pek çok araştırmaya rastlanılmıştır.…”

Okul Öncesi Öğretmenlerinin Oyun Zamanlarında Sergiledikleri Davranışların Öğretmen Rolleri ve Çocuk Katılım Modeli Bağlamında Değerlendirilmesi: Türkiye ve Amerika Örneği

“…Okul öncesi dönemde oyun ile ilgili ulusal düzeydeki çalışmalarda; öğretmenlerin öğrenme merkezleri hakkındaki görüş ve uygulamalarının (Aysu ve Aral, 2016;Ramazan, Arslan Çiftçi ve Tezel, 2018), öğrenme merkezlerinin uygulamaya yansıma süreçlerinin (Gülay Ögelman ve Karakuzu, 2016) ve çocukların sınıflarında yapılandırdıkları öğrenme merkezlerinin (Çelebi Öncü, 2017) incelenmesi yönünde çalışmaların yürütüldüğü görülürken, serbest oyun zamanlarının oldukça sınırlı sayıda çalışmada (Özyürek ve Aydoğan, 2011;Akgün, 2013;Gülay Ogelman, 2014) ele alındığı belirlenmiştir. Oyun zamanlarını çocuk katılım hakları bağlamında değerlendiren bir çalışmaya rastlanmamış olmakla birlikte, çocuk katılımına yönelik olarak okul öncesi dönem çocukları üzerinde yürütülen çalışmaların da ayrıca az sayıda olduğu saptanmıştır.…”

Using Learning Centers to Improve the Language and Academic Skills of Preschool Children

“…In addition to that, detailed information is given about the creation and organization of learning centers, the materials that can be found in these centers and the role of the teacher (MEB [MONE], 2013). However, studies on learning centers in Turkey have clearly revealed that not all the learning centers mentioned in the curriculum have been created in classrooms and that existing learning centers have not been organized to support children's learning (Aysu & Aral, 2016;Metin, 2017;Öztürk Samur & İnal Kızıltepe, 2018;Ramazan, Çiftçi & Tezel, 2018).…”