Okulöncesi Dönemdeki Çocuklar Uzay Hakkında Neler Biliyor?

Abstract

Öz. Çocukluk çağı, özellikle okul öncesi dönem, insanların en meraklı, öğrenmeye en istekli oldukları dönemdir. Çocuklar, etraflarında olan her şeyi gözlemlemeye, keşfetmeye ve onlara anlam yüklemeye çalışırlar. Bu Abstract. Childhood, especially preschool period, is the period in which people are the most cruious and the most willing to learn something. Children try to observe, explore and make sense of all things around them. The subject of this study is one of the subjects that kids are the most curious about; the space and trying to understand what kids think about it. This is a phenomenological study. It was carried out at a private kindergarten in Sakarya, with the kids of 5 (48-66 months) years old age group. 9 kids participated to the study. The data was collected with focus group interview. The questions of interview were prepared as semi-structured. As a result of interviews, it was observed that children wonder about space so much and they define it as a huge emptiness. The children stated that there are sun, moon, earth, stars and planets in the space. Although they are just preschool kids, there are some kids who know that the earth is round, the sun is a star, names of the planets. These findings show that familys' attention is vey important at conceptual development.

Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Uzay-Zaman Kavramlarına İlişkin Algıları ve Bilgilenme Kaynakları

“…Uzayı, konum olarak ise, "uzakta" ve "yukarıda", yapı olarak ise "boşluk" şeklinde algıladıklarını söylemek mümkündür. Bu sonuç, Küçük ve Şimşek (2017)'in, çalışmalarında, çocukların uzayı çok merak ettikleri, uzayı büyük bir boşluk olarak tanımladıkları sonucu ile paralellik göstermektedir. Ancak, uzayda neler olduğuna dair, tüm yaş grupları uzayda, dünya, güneş, ay, gezegenler ve yıldızların olduğu konusunda aynı algıya sahip oldukları görülmüştür.…”

“…Çocukların genel olarak günlük yaşamda, içinde yaşadığımız dünya, güneş, ay ve yıldızları, duydukları ve bilgi sahibi oldukları söylenebilir. Çalışmanın sonucu ile benzer bir sonuç olarak, Küçük ve Şimşek (2017)'in yaptıkları çalışmaları sonucunda, çocukların uzayda güneş, ay, gezegenler, yıldızlar olduğunu, uzaya astronotların gittiğini bildikleri, uzaylıların olup olmadığıyla ilgili kafalarının karışık olduğu görülmüştür. Aynı şekilde, Demirci (2022), çalışması sonucunda, çocukların astronomi kavramları açısından en kolay ifade edebildikleri kavramların, "Güneş, Dünya, Ay, Yıldız, Uydu, Astronot, Gündüz" şeklinde olduğu, çocukların bu kavramları ifade edebilmelerinin nedeni olarak gündelik yaşamlarında genellikle karşılaştıkları ya da çevrelerinden formal ya da informal şekilde bu kavramları öğrenmeleri olarak açıklanmıştır.…”

“…Alanyazın incelendiğinde ise, okul öncesi dönem çocuklarına uzay kavramının öğretilmesi (Çetin, Yavuz, Tokgöz ve Güven, 2012), astronomi eğitimi kapsamında uzay ve gezegenlerin öğretilmesi (Aksan ve Çelikler, 2017), astronomi konusunda bilgi düzeyini öğrenme (Onbaşılı ve Kabadayı, 2019), anaokulu çocuklarının Dünya'nın şekline ilişkin zihinlerindeki modellerin belirlenmesi (Saçkes ve Korkmaz, 2015), okul öncesi çocuklarının uzay hakkında neler bildiği (Küçük ve Şimşek, 2017), ve bilgisayar destekli program ile zaman mekan kavramlarının geliştirilmesi (Çeliköz ve Suat, 2016), anneler çocuklarının en çok merak ettikleri konular arasında uzay konusunun geldiğini belirtmesi (Kahraman ve Ceylan, 2015), öğrenciler en çok öğrenmeyi istedikleri konular olarak, gezegenler, dünya ve uzay konusunun geldiğine (Laçin-Şimşek, 2007) yönelik çalışmalar yapıldığı görülmektedir. Genel olarak çalışmalarda, uzay ve zaman kavramının öğretilmesi sürecine, bilgi düzeylerine ve öğrenmek istedikleri konu içeriği olarak uzay, dünya, gezegenler olduğuna ilişkin çalışmalar yapılmıştır.…”