Okulöncesi Öğretmenlerin Akran Zorbalığı İlişkin Algı Ve Görüşleri: Zorbalık Davranışları Tespitleri, Zorbalık Davranışları Karşısında Uyguladıkları Stratejiler Ve Aldıkları Önlemler

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okulöncesi öğretmenlerin sınıf içerisinde oluşan zorbalık davranışları ile ilgili tespitleri, görüşleri ve zorbalık davranışları karşısında ve önlem olarak uyguladıkları stratejilerinin belirlenmesidir. Okulöncesi öğretmenlerin algı ve görüşlerini belirlemek için "yarı yapılandırılmış görüşme formu" kullanılmıştır ve her bir öğretmen ile bireysel görüşmeler yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde betimsel analiz kullanılmıştır. Yapılan betimsel analizi sonucunda, Okulöncesi öğretmenlerinin sınıf içerisinde zorbalık davranışların içeriklerini tanımlayabildikleri görülmüştür. Öğretmenler, en sık fiziksel zorbalık ve sözel zorbalık sınıf içerisinde gözledikleri, zorbalığın nedenleri olarak en fazla aile faktörünün etki ettiğini, zorbalık davranışlarıyla en çok karşılaştıkları yer ise sınıf içi olduğu, etkinlik olarak en çok serbest zaman etkinliği, olduğunu, fiziksel olarak yaşıtlardan büyük(iri-kilolu) olan çocukların daha çok zorbalık davranışlarında bulundukları, pasif ve çekingen ile fiziksel olarak zayıf-güçsüz çocukların en fazla kurban oldukları, zorbalık davranışları karşısında, en fazla çocuk ile davranışı hakkında konuşmak stratejilerini uyguladıkları, zorbalık davranışlarını önlemek için ise "Kuralları görsel olarak oluşturmak"çalışmaları yaptıkları ifadelerinde belirtilmiştir.

Development and validation of the preschool peer bullying scale-teacher form

“…The first group researched how preschool children whose ages ranged between 36 months and 60 months conceptualised peer bullying (Gillies-Rezo & Bosacki;2003;Helgeland & Lund, 2017;Özözen-Danacı & Çetin, 2016;Swit, 2018). The second group investigated teachers' conceptualizations of preschool peer bullying as well as their classroom strategies to prevent bullying (Tepetaş et al, 2010;Yalçıntaş-Sezgin, 2018). The last group explored teachers' and students' understanding of the nature of peer bullying in preschool as well as teachers' classroom prevention and intervention strategies against early childhood bullying ( Karachaliou & Theodotou, 2012).…”

Ortaokul öğretmenlerinin zorbalığa müdahale biçimleri

“…Öğretmenlerin zorbalığa müdahale stratejileri zorbalığın önlenmesinde kilit bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada Türkiye'de literatürde çok az araştırılmış (Akyol vd., 2018;Küçükturan & Gökler, 2014;Yalçıntaş-Sezgin, 2018) bir konu olan öğretmenlerin okul temelli zorbalığa müdahale stratejileri incelenmiştir. Bu araştırmanın sonuçları öğretmenlerin spontane bakış açılarına dayanan zorbalığa müdahale biçimlerini tanımlayarak ve analiz ederek zorbalığa müdahale ile ilgili problem çözme sürecine yardımcı olmak için farklı bir müdahale modeli ortaya koymuştur.…”

“…Bu müdahale modeli öğretmenlerin zorbalığa müdahale biçimlerini, öncelikle katılımcı öğrenciye (mağdur, zorba, seyirci) ve/veya zorbalığın (sözel, ilişkisel, fiziksel) türüne (Akyol vd., 2018;Bauman & Del Rio, 2006;Küçükturan & Gökler, 2014;Nicolaides vd., 2002;Yalçıntaş-Sezgin, 2018;Yoon & Kerber, 2003) göre inceleyen araştırmalardan, yalnızca ilgili öğrenci(ler) veya zorbalık türüne odaklanmadan hem öğretmen amacının hem de öğretmen katılımının eşzamanlı olarak incelenmesine olanak sağlaması yönüyle ayrılmaktadır. Bazı müdahale biçimleri, çok sayıda zorbalık durumu veya katılan öğrenci (zorba/mağdur/seyirci) için etkili ve uygun olabileceğinden, bu model öğretmenlerin çeşitli zorbalık olaylarına müdahale etme biçimlerini kategorize etmenin sistematik bir yolunu sunmuştur.…”

“…Sonuç olarak zorbalığı azaltmak için okul temelli stratejiler üzerine yapılan araştırmalardaki kritik ihtiyaçları belirleyen araştırmacılar, öğretmenlerin zorbalığa yönelik algılarının ve tepkilerinin daha fazla araştırılmasını önermektedir (Doll vd., 2004;Espelage & Swearer, 2003;Holt & Keyes, 2004, Rodkin & Hodges, 2003. Türkiye'de okullarda zorbalığa karşı kullanılan yaklaşımlara ilişkin öğretmenlerin kendileri tarafından bildirilen müdahale biçimleri hakkında çok az araştırma (Akyol, Yıldız, & Akman, 2018;Küçükturan & Gökler, 2014;Yalçıntaş-Sezgin, 2018) yapılmıştır. Bu vurgu özellikle gereklidir çünkü öğretmen tepkileri öğrenciler tarafından etkisiz olarak algılanabilir ve hatta bazen okullarda zorbalığı devam ettirme potansiyeline sahip olabilir (Alsaker & Valkanover, 2001;Doll vd., 2004;Espelage & Swearer, 2003;Holt & Keyes, 2004;Hoover & Hazler, 1991).…”

“…Ayrıca zorbalık olayları en sık ortaokullarda görüldüğünden (Nansel vd., 2001;Roberts, 2006) öğretmenlerinin bakış açılarını değerlendiren nitel araştırmaların yapılması ve zorbalığa karşı gösterilen tepkilerin sistematik bir şekilde ortaya konması okullarda zorbalığa daha etkili müdahale edilmesi ve zorbalığın en az düzeye indirilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Türkiye'de var olan literatür (Akyol, Yıldız, & Akman, 2018;Kartal & Asude, 2009;Küçükturan & Gökler, 2014;Tatlılıoğlu, 2016;Yalçıntaş-Sezgin, 2018;Yurtal & Yaşar, 2018) göz önüne alındığında keşif niteliğinde olması beklenen bu çalışmasının amacı, öğretmenlerin zorbalığa müdahale biçimlerini sistematik bir çerçeveye oturtmaktır.…”