Okuma Eği̇ti̇mi̇nde Okuma Çemberi̇ Yöntemi̇ni̇n Uygulanmasi

Abstract

OKUMA EĞİTİMİNDE OKUMA ÇEMBERİ YÖNTEMİNİN UYGULANMASI 1 Gülşah METE 2 Öz Okuduğunu anlayan, kavrayan, yorumlayan, sorgulayan, analiz eden, değerlendiren, sentez yapan öğrenciler yetiştirmek bütün derslerin olduğu gibi Türkçe dersinin de amaçlarındandır. Bu çalışmanın amacı okuma çemberi yönteminin 5. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama başarıları üzerindeki etkisini belirlemektir. Ön test-son test kontrollü desen kullanılarak yapılan çalışma, İzmir'de bir devlet okulunda yürütülmüş olup; kontrol grubu (n=16), deney grubu (n=16) olmak üzere toplam 32 öğrenciden oluşmaktadır. Öğrencilerin okuduğunu anlama başarısının tespitinde ön ve son test olarak araştırmacı tarafından geliştirilen okuduğunu anlama başarı testi 6 haftalık sürecin başında ve sonunda uygulanmıştır. Altı öğrenci ile odak grup görüşmesi yapılmıştır. Araştırmada uygulamaları gözlemleyip uygulamalar hakkında görüş bildiren gözlemci notlarına da yer verilmiştir. Öğrencilerin uygulamadaki notlarından da alıntılar yapılmıştır. Test analizleri SPSS programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi sonucunda okuma çemberinin uygulandığı deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Deney grubunun okuduğunu anlama başarıları kontrol grubuna göre artmıştır. Öğrenciler okuma çemberi yöntemini beğenmişlerdir. Öğrenciler aktif olduklarından daha iyi öğrendiklerini belirtmişlerdir. Araştırmanın sonucuna göre çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Okuma Çemberinin Türkçe Eğitiminde Kullanımı: Bir Betimsel İçerik Analizi

“…Okuma çemberinin kullanımına yönelik çalışmaların dizinleri incelendiğinde, mevcut araştırmaların en çok TR Dizin kapsamındaki dergilerde (Avcı vd. 2010;Avcı vd, 2013;Doğan vd, 2018;Doğan vd, 2019;Hatun ve Kurtlu, 2019;Karatay ve Soysal, 2021;Mete, 2020;Yıldırım, Seyit, Çermik ve Doğan, 2019) yayınlandığı görülmektedir. Bunu diğer dizinler, ERIC ve SSCI dizinlerince taranan dergilerde kabul edilen ve yayınlanan makaleler takip etmektedir.…”

“…Yıllara göre okuma çemberinin kullanımına yönelik dağılım incelendiğinde çalışmaların daha çok 2017 ile 2021 arasında yapıldığı görülmektedir (Hatun ve Kurtlu, 2019;Mete, 2020;Tosun, 2018). Daha öncesindeki yıllarda her yıla bir çalışma gelecek şekilde daha az çalışma yapılmıştır.…”

“…Bu yöntemlerden biri olan okuma çemberi son yıllarda sıkça kullanılmış ve bu tekniğin öğrencilerin başta okuduğunu anlama olmak üzere pek çok beceriye etkileri incelenmiştir (Özbay ve Kaldırım, 2015). Okuma çemberi öğrencilerin gruplar oluşturarak seçtikleri kitapları birlikte okuması ve bu kitabı tartışmasından oluşan bir yöntemdir (Kaya Tosun, 2018;Mete, 2020). Bu açıdan bakıldığında okuma çemberi yönteminde iletişime dayalı bilişsel süreçlere odaklanıldığı anlaşılmaktadır.…”

“…Her öğrenci seçtiği role uygun olarak kitabını okumaktadır. Okuma çemberi yönteminde roller büyük önem taşımaktadır ve öğrencilerin tüm rolleri üstlenmesi ve rol değişiminin düzenli olarak toplantılarda yapılması gerekmektedir (Doğan, Yıldırım, Çermik ve Seyit, 2018;Mete, 2020;Okur, 2019). Çünkü rol değişimleri öğrencilerin kitaplara farklı bakış açıları ile yaklaşmasını sağlar.…”

“…Sözcük avcısı kitapta anlamı bilinmeyen kelimler hakkında araştırmalar yapar. Sahne düzenleyici kitapta geçen kişileri, yerleri, kişiler arasında geçen durumları hazırladığı sunum ve görsellerle grup arkadaşları ile paylaşmaktadır (Kaya Tosun, 2018;Mete, 2020). Okuma çemberinde geçen tüm bu roller öğrencilere farklı sorumluluklar yükler.…”