Okuma Yazma Güçlüğü ve Bir Eylem Araştırması: İkinci Sınıf Örneği

Abstract

Bu çalışmada, okuma ve yazma güçlüğü çeken bir ilkokul ikinci sınıf öğrencisinin Fernald yöntemi, yankılı ve tekrarlı okuma stratejileri ile okuma ve yazma becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden eylem araştırmasının kullanıldığı çalışma 2015-2016 bahar yarıyılında gerçekleştirilmiştir. Okuma hatalarının belirlenmesinde Yanlış Analiz Envanteri; yazının okunaklılık düzeyinin belirlenmesinde Çok Boyutlu Okunaklılık Ölçeği kullanılmıştır. Okuma ile ilgili durum belirleme çalışmasında, öğrenci ikinci sınıf metnini okuyamamış ve öğrencinin endişe düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Uygulamalar sonunda beş dakikalık süre içinde 92 kelimeden oluşan ikinci sınıf metninin 30 kelimelik bölümüne kadar okuyabildiği görülmüş ve öğrencinin 6 kez yanlış okuma ve 2 ekleme hatası yaptığı tespit edilmiştir. Yapılan etkinlikler sonucunda öğrencinin okuma isteği artmış, sesli okumaya başlamış ve doğru okuyabildiği ve okuyamadığı kelimeleri tespit etmeye başlamıştır. Hem bakarak yazma hem de dikte çalışması uygulamaları sonunda katılımcının yazısının okunaklılık düzeyinin orta düzeye yükseldiği görülmüştür.

How do we assess reading skills?

“…Bu becerinin iyi kazanılması akademik alanda başarılı bir serüvenin temellerini oluşturmaktadır (Akyol vd., 2014;Akyol ve Yıldız, 2013). Çeşitli kavram ve süreçleri barındıran okuma eylemi, uzmanlar tarafından oldukça karmaşık ve dinamik bir süreç olarak ifade edilmektedir (Akyol ve Sever, 2019;Logan, 1997). Akıcılık, okuduğunu anlama, sözcük dağarcığı, fonemik farkındalık ve fonetik analiz bu karmaşık sürecin temel öğeleri olarak gösterilmektedir (National Reading Panel, 2000).…”

İlkokul Çocuklarına Yönelik Geliştirilmiş Okuma Yazma Değerlendirme Bataryasının (OYAB) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

“…Okuma sürecini fiziksel, bilişsel, duygusal, çevresel, dilsel ve eğitsel açıdan pek çok değişken etkilemekte ve bu değişkenlerle ilgili sorunlar başarılı bir okumanın gerçekleşmesine engel olabilmektedir (Akyol ve Sever, 2018). Başarılı bir okuma performansı doğru, akıcı ve anlayarak okuma becerilerini içermektedir.…”

“…Güçlükler doğru yazma, yazım kuralları, noktalama işaretleri ve el yazısı gibi biçimsel özelliklere dair düşük profilli ve fikir üretme, içeriği sıralama ve gözden geçirme gibi içerik özelliklerine dair daha yüksek profilli güçlükler olarak da ayrılabilmektedir (Saddler, 2006). Alanyazında, yazmanın mekanik boyutunda ve doğru yazmada güçlük yaşayan çocukların özellikle bakarak yazma ve dikte görevlerinde çok sayıda yazım hatası yaptıkları ve çoğunlukla yavaş yazdıkları, yazılı ifade görevlerinde ise yazının içeriğine gereken önemi veremedikleri belirtilmekte, bu durumun onların hem daha az sayıda ve daha düşük nitelikte metin üretmelerine hem de yazılarında daha sık yazım hataları yapmalarına neden olduğu öne sürülmektedir (Akyol ve Sever, 2018;Graham, 2010). Yazılı ifadede güçlük yaşayanların ise çoğunlukla daha kısa yazmaya eğilimli oldukları, yazmaya başlamadan önce düşünme ve planlama yapmak için yeterli zaman ayırmadıkları, yazı için yeterli ve uygun fikirler geliştiremedikleri, fikirlerini organize edemedikleri ve genellikle yazılarını inceleme ve düzenleme konusunda isteksiz davrandıkları belirtilmektedir (Westwood, 2008).…”

Elementary School Teachers’ Views on Writing Difficulties

“…Konunun önemine ve yurt dışında yazma güçlüğüne yönelik çalışmaların genişliğine (Chang ve Yu, 2013;Huau, Velay ve Jover, 2015;Kushki, Schwellnus, Ilyas ve Chau, 2011;Marr, Windsor, ve Cermak, 2001;Overvelde ve Hulstijn, 2011;Rosenblum, Dvorkin ve Weiss, 2006;Rosenblum, Aloni ve Josman, 2010;Rosenblum, Goldstand ve Parush, 2006, Rosenblum ve Livneh-Zirinski, 2008 karşın Türkiye'de yazma güçlüğü ile ilgili çalışmaların (Akyol ve Sever, 2019;Ates vd., 2014;Kuşdemir, Arık ve Yaldız, 2021;Calp, 2013;Erdoğan vd. 2017;Kaya, 2016;Kuşdemir, Kurban ve Bulut, 2018;Kodan, 2016;Yıldız, 2013) sınırlı sayıda olduğu görünmektedir.…”