Bilbo, 2021eko apirila-ekaina
Euskarazko aldizkari zientifikoak zientziaren komunikazio-sistemanOskia Agirre EHU/UPVko liburuzaina Zientziaren komunikazio-sistemak aldaketa sakonak jasan ditu azken urteotan eta euskal aldizkari zientifikoak ez dira ondo ezagutzen. Egungo ikerketaren ebaluaziosistemek aldizkari jakin batzuetan eta ingelesez argitaratzera bultzatzen dituzte ikertzaileak. Hala eta guztiz ere, diziplina jakin batzuetan, eta batez ere gizarte-zein giza zientzietan, bertako hizkuntzak erabiltzen dituzten aldizkari zientifikoek bestelako funtzio batzuk ere betetzen dituzte, hala nola trebakuntza, ezagutzeren transmisioan zubi-lana eta ezagutza-hutsuneak betetzea. Artikulu honetan, Inguma datu-basetik abiatuz, euskarazko edukiak argitaratzen dituzten aldizkariak identifikatu dira (41), eta honako ezaugarriak aztertu dira: zer arlotakoak diren, azken urtean argitaratutako euskarazko edukien kopurua, argitaratzaile motak, artikuluen laburpenetan eta webguneetan erabilitako hizkuntzak, formatuak eta sarbide motak, egile-eskubideen zehaztapenak, CC lizentzia motak eta indexazio datu-baseetan aldizkari horiek duten presentzia. Nagusi dira unibertsitateetako argitalpen-zerbitzuek eta irabazi-asmorik gabeko erakundeek argitaratutako sarbide irekiko aldizkariak, erdia baino gehiago gizarte-zientzietakoak. Indexazio datu-baseetan duten presentzia gorabeheratsua da; estatu-mailako datu-baseetan dute presentzia handiena. GAKO-HITZAK: Euskal aldizkari zientifikoak • Zientziaren komunikazio-sistema • Sarbide irekia.
Publish or perish. Basque scientific journals in the science communication systemThe science communication system has suffered deep changes in the past years and studies about Basque scientific journals are still scarce. The current research evaluation system promotes publishing in some English scientific journals. Even so, in some subjects, especially in social sciences and humanities, the local journals which publish in local languages accomplish other functions, such as training, knowledge bridging and filling knowledge gaps. In this study, I identify 41 journals that publish Basque articles out of the total number of journals listed in Inguma and I analyse the following characteristics: journal subject areas, the percentage of articles in Basque published during the last year, the type of publisher, the languages used in both the abstracts of articles and the websites of journals, the type of formats and access, the copyright holder, the type of CC licenses and, finally, the indexation on databases. Open access journals published by the publishing services of universities and non-profit organizations, more than half of them in the social sciences, predominate. Their presence in indexing databases is fluctuating, with a greater presence in national databases.