Optymizm a skłonności do ryzyka inwestorów indywidualnych

Abstract

Pojawienie się finansów behawioralnych wstrząsnęło klasyczną teorią finansów, która zakładała racjonalność uczestników rynku kapitałowego. Negacje zachowań finansowych zanegowały racjonalność uczestników rynku i rozwinęły teorię, że na decyzje wpływają błędy psychologiczne. Do wymienianych w literaturze błędów psychologicznych należą np. nadmierny optymizm, nadmierna pewność siebie, mentalna rachunkowość, ale również wiele innych skrzywień poznawczych, które wpływają na osądy i decyzje inwestorów. Podstawowym celem zaprezentowanego w artykule badania było oszacowanie zależności pomiędzy poziomem optymizmu a stosunkiem do ryzyka inwestorów indywidualnych. Autorzy przebadali 1057 aktywnych inwestorów indywidualnych w Polsce w celu oszacowania poziomu i rozkładu ich optymizmu. Dodatkowym celem była analiza związku między optymizmem a stosunkiem do ryzyka, płcią oraz kilkoma zmiennymi społeczno‑demograficznymi, takimi jak wiek, poziom wykształcenia, miejsce zamieszkania, doświadczenie inwestycyjne. Badanie przeprowadzono za pomocą ankiety złożonej z kwestionariusza Life Orientation Test (LOT‑R), kwestionariusza związanego z ryzykiem oraz metryki zawierającej pytania o cechy społeczno‑demograficzne próby, takie jak płeć, wiek, doświadczenie inwestycyjne, wykształcenie, miejsce zamieszkania. Badania pokazują, że inwestorzy indywidualni w Polsce wykazują przeciętny poziom optymizmu i pozytywnej orientacji. Średni wynik testu LOT‑R wyniósł 15,72, a mediana 16 punktów. Istnieje istotny związek między punktami LOT‑R a płcią (mężczyźni są nieco bardziej optymistyczni), ale relacja jest zdecydowanie słaba. Należy również stwierdzić, że nie udowodniono, iż zmienna „postawa_do_ryzyka” ma znaczący związek z testem LOT‑R, podobnie jak inne badane cechy socjodemograficzne. Wyjątkowość proponowanego tekstu polega na tym, że odnosi się on do identyfikacji optymistów w procesach analitycznych, podczas gdy większość tekstów poruszających problem nadmiernego optymizmu od razu skupia się na pomiarze błędów wynikających z niego.