Örgütsel Vatandaşlık ve Örgütsel Yabancılaşma Arasındaki İlişkide İş Zenginleştirmenin Aracılık Etkisi

Abstract

Literatürde örgütsel yabancılaşma kavramı üzerinde, örgütsel vatandaşlık ve iş zenginleştirme kavramlarının etkisinin olduğu bilinmektedir. Her bir faktörün etkisinin sabit olarak kabul edildiği bir ortamda, örgütsel yabancılaşma kavramı üzerinde örgütsel vatandaşlık kavramı ters orantılı ve iş zenginleştirme kavramı ise doğru orantılı olarak etkili olduğu değerlendirilir. Literatürde yapılan inceleme sonucunda çeşitli araştırmacılar tarafından örgütsel vatandaşlık, örgütsel yabancılaşma ve iş zenginleştirme kavramları arasındaki ilişkinin araştırıldığı belirlenmiş, ancak örgütsel yabancılaşma kavramı ile örgütsel vatandaşlık kavramı arasındaki ilişkide iş zenginleştirme kavramının aracılık etkisinin araştırılmadığı tespit edilmiştir. Bu kapsamda yapılan çalışmanın amacı, örgütsel vatandaşlık davranışının örgütsel yabancılaşma üzerindeki etkisi ve bu etkide iş zenginleştirmenin aracılık rolünün olup olmadığını belirlemektir. Söz konusu çalışmada kullanılan veriler, Kırıkkale ilinde bulunan MKE Pirinç Fabrikası Müdürlüğünün personeline uygulanan üç adet ölçek ile toplanmış ve kurulan modelin analizi Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile test edilmiştir. Çalışma evrenini fabrikada görev yapan 217 çalışan oluşturmuştur. Yapılan çalışma sonucunda, iş zenginleştirme kavramının örgütsel vatandaşlık ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolüne sahip olduğu ve yapılan Sobel Testi sonucunda anlamlı bir ilişkinin bulunduğu belirlenmiştir.

The Effect of Work Engagement and Organizational Identification on Organizational Citizenship Behavior

“…Bu tür davranışlar, çalışanların iş arkadaşlarının veya amirlerinin üretkenliğini artırabilir, faaliyetlerin koordinasyonuna yardımcı olabilir, kurumsal performansın istikrarını artırabilir ve kuruluşun çalışanları çekmesine ve elinde tutmasına yardımcı olabilir (Borman, 2004). Çünkü örgütsel vatandaşlık davranışının teşviki ile; iş performansı artması (Altaş ve Çekmecelioğlu, 2007;Soysal, Aydoğan, Nurdoğan, 2019;Tekin ve Yıldırım, 2020;Bozer ve Yanık, 2020), örgütsel sinizmin azalması (Mete ve Serin, 2015), iş tatminin artması (Demirel, Demirel ve Özçınar, 2009, Bozer ve Yanık, 2020, örgütsel yabancılaşmanın azalması (Eroğluer, 2020), duygusal anlamda bağlılığın artması (Gürbüz, 2006), işletme verimliliğinin artması (Walz ve Niehoff, 2000) gibi olumlu çıktıların ortaya çıkmasına neden olunabilmektedir. Örgütsel vatandaşlık davranışı alanyazın incelediğinde kavramın genel olarak sonuç değişkeni olarak çalışmalarda kullanıldığı görülmektedir.…”

How Effective is Organizational Alienation and Covid-19 Phobia on the Relationship between Flexible Working and Life Satisfaction in the Public

“…Bir başka anlatımla yabancılaşma kavramı bireyin iş hayatında ya da kişisel nedenlere bağlı olarak toplumun değer yargılarından ve iş yaşamındaki arkadaş çevresinden uzaklaşma olarak ifade edilmektedir (Karabal, Sağbaş, & Kaygın, 2016, s. 141). Literatürde örgütsel bağlılık (Köz & Seçilmiş, 2021), iş tatmini (Yalçın & Koyuncu, 2014;Turan & Parsak, 2011), örgütsel vatandaşlık (Eroğluer, 2020) gibi birçok farklı değişkenler ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çivilidağ'ın (2015) örgütsel sinizmin örgütsel yabancılaşma ve yaşam doyumu üzerindeki etkisini incelediği çalışmasında değişkenler arasında anlamlı düzeyde negatif bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.…”

The Relationship Between Organizational Alienation and Cyber Loafing: A Study on Textile Workers

“…İşletmelerde yabancılaşma genel olarak, çalışanların örgüte, üretilen ürünlere ya da hizmetlere ya da çalışanların birbirine yabancılaşması şeklinde görülmektedir. Bu durumun devam etmesiyle birlikte çalışan kendine de yabancılaşmaktadır (Bozçalı, 2020;Darıyemez, 2010;Eroğluer, 2020). Çalışanın yabancılaşması örgütteki işlerini yapmasına engel değildir fakat kendini işletmenin bir parçası görmemesi gibi bir olumsuzluğa sebebiyet vermektedir.…”

“…Alienation in businesses is generally seen as the alienation of employees from the organization, the products or services produced, or the employees from each other. With the continuation of this situation, the employee also alienates himself (Bozçalı, 2020;Darıyemez, 2010;Eroğluer, 2020). The alienation of the employee does not prevent him from doing his job in the organization, but causes the negativity that he does not see himself as a part of the business.…”