Orta Doğu’da Devletler Arası Askeri Anlaşmazlıkların Modellenmesi

Abstract

Orta Doğu coğrafyası dünyanın çatışmalarla parçalanmış tek bölgesi olmamasına rağmen, uzun zamandır dünyanın en çatışmalı bölgelerinden biri olarak kabul edilmektedir. Çatışmalar ve savaşlar, Orta Doğu’nun bölgesel sistemini derinden etkilemiştir. Çatışmalar ve savaşların olumsuz etkileri, devletler arası askeri anlaşmazlıkların nedenini anlamayı oldukça gerekli kılmaktadır. Devletler arası askeri anlaşmazlıklara yönelik tarihsel veri setlerinin varlığı ise askeri anlaşmazlıkların nicel yöntemlerle modellenmesini sağlamaktadır. Bu amaçla çalışmada Marwala tarafından kapsamlı bir şekilde incelenen ve açıklanan yedi bağımsız değişken (ittifak, komşuluk, uzaklık, büyük güç, kapasite, demokrasi ve ekonomik bağımlılık) ile Orta Doğu’daki devletler arası askeri anlaşmazlıklar, lojistik regresyon analizi ile modellenmiştir. Nicel analiz sonuçlarına göre bu yedi değişkenden en çok ekonomik bağımlılık faktörü (negatif yönde) ve komşuluk faktörünün (pozitif yönde) Orta Doğu devletlerinin askeri anlaşmazlığı ile ilişkili olduğu anlaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle, Orta Doğu devletlerinin ekonomik açıdan bağımlı olduğu devletler ile daha az ve komşularıyla daha fazla askeri anlaşmazlık yaşadığı anlaşılmıştır.