Osiągnięcia edukacyjne uczniów w województwie podlaskim na tle innych rejonów Polski

Abstract

WstępWiele wskaźników służących do opisu rozwoju gospodarczego, efektywności rynku pracy czy inwestycji infrastrukturalnych wskazuje na istnienie zróżnicowania między regionami Polski. W społecznej świado-mości wyraża się to podziałem na bogatszą Polskę A i biedniejszy wschód -Polskę B lub "ścianę wschodnią". Ta ostatnia kojarzona jest z większym tradycjonalizmem, mniejszą zaradnością mieszkańców, a czasem nawet zacofaniem. Jednocześnie istnieje grupa wskaźników, w których to właśnie wschodnia część kraju wypada lepiej. Dotyczą one przede wszystkim pozaekonomicznych wymiarów jakości życia: niższego poziomu przestępczości, długości trwania życia czy niższego odsetka rozwodów. Niektóre z tych podziałów ukształtowały się w ostatnich dekadach, inne natomiast stanowią kontynuację tradycji powstałych w okresie zaborów lub jeszcze wcześniej. Efektem długiego trwania wyjaśnia się na przykład przestrzenne zróżni-cowanie współczesnych zachowań i preferencji wyborczych [Zarycki 1996;Bartkowski 2003;Łukowski, Sadowski 2013], integracji społecznej czy zróżnicowanego poziomu przedsiębiorczości. Odniesieniami do tradycji historycznych wyjaśnia się również obserwowane współcześnie zróżnico-wanie poziomu wykształcenia Polaków [Dzięcioł-Kurczoba 2015;Herbst 2007]. Dotychczasowe badania konsekwentnie pokazują, że mieszkańcy województw wschodnich, jeśli wyrażać to odsetkiem osób z wykształce-niem wyższym, są słabiej wykształceni w porównaniu z mieszkańcami zachodniej części kraju [Herbst 2007]. Do odmiennych wniosków prowadzą natomiast analizy wyników egzaminów zewnętrznych. Wyniki testów przeprowadzanych pod koniec każdego progu szkolnego pozwalają stwierdzić,