Osmanli Devleti̇’nde Ârizî Mektep Tati̇lleri̇ (1875-1920)

Abstract

Bu çalışmada 19. yüzyıl sonu ile 20. yüzyıl başlarında Osmanlı mekteplerinde bazı sebeplere dayalı olarak yapılan geçici mektep tatillerine değinilmiştir. Çalışmanın kaynaklarını Osmanlı Arşivi’ndeki konuya dair belgeler ve ikinci el kaynaklar oluşturmaktadır. Mektep tatillerine neden olan sebepler arasında hastalıklar, aşırı sıcak ve soğuk havalar, yağmur, fırtına, yangın, deprem gibi afetler bulunmaktadır. Bunun yanında savaşlar, isyanlar, ruhsatsız mektepler, mekteplerde yapılan tamiratlar, öğretmenlere maaş ödenememesi ve öğretmen tutumları da mektep tatillerinin nedenleri arasındadır. Çalışmada öncelikle Osmanlı mekteplerindeki olağan mektep tatilleri hakkında bilgi verilmiş daha sonra belirtilen nedenlerden dolayı yapılan geçici mektep tatillerine temas edilmiştir. Çalışmada mekteplerin tatil edilmesinde nasıl bir süreç takip edildiği, muallimlerin ve mektep müdürlerinin yapması gereken işlemler, mahalli idareler ile Maarif Nezaretinin meseleler karşısındaki tutumu; tabiplerin ve sıhhiye heyetlerinin mekteplerin tatil edilmesindeki rolü, salgın hastalığın yaşandığı mekteplerde belediye görevlilerince yapılan dezenfeksiyon işlemleri belgeler ışığında ortaya konulmaya çalışılmıştır.