Osmanli Dönemi̇ Örselli̇ (Ödemi̇ş / Gölcük Yaylasi) Mezar Taşlari

Abstract

Zengin bir mezar geleneğine sahip olan Türkler’de bu gelenek tarihsel süreç içinde varlığını korumuş ve Osmanlı İmparatorluğu Döneminde de yetkin örnekler ortaya çıkmıştır. Kimliğimizin önemli temsilcilerinden olan bu eserler ne yazık ki çevresel koşullar ve insan unsuru nedeniyle tahribata uğramakta ve yok olmaktadır. Mezarların incelenmesi ve sonrasında korunması kültürel mirasımız açısından hayli önemlidir. Çalışmamızda, İzmir İli Ödemiş İlçesi Gölcük Yaylası’ndaki Örselli Mezarlığı’nda Osmanlı Dönemine ait 34 mezar tespit edilmiştir. Bu mezarlardan başlıklı ve süslemeli şahidelere sahip 15’i form, teknik ve süsleme özellikleri bakımından ele alınmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ile Bozdağ Yaylalarında Aydınoğulları ve Osmanlı Dönemleri konulu yüzey araştırması kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların verilerine göre; mezarların geneli sandukasız olup, taş ve toprakla belirginleştirilmiştir. Tarihi belli olan taşlardan en erkeni H. 1172/M. 1758-59, en geçi ise H. 1331/M. 1912-13 yıllarına aittir. Bu mezarlardan yedisi erkek, sekizi ise kadın mezarıdır. Kadın ve erkek mezar taşları genel olarak aynı tipolojiye sahip olmakla birlikte baş şahidelerinde yer alan başlık ve süsleme özellikleriyle farklılaşmaktadır. Bu bölümlerde görülen sarık, fes gibi erkek başlıkları ile kadın mezar taşlarındaki bezemeler, Osmanlı’nın geç dönemine işaret etmektedir.