Osmanli Hâki̇mi̇yeti̇nde Gence Kalesi̇’ni̇n İaşesi̇ Ve Temi̇n Edi̇ldi̇ği̇ Bölgeler (1723-1735)

Abstract

Osmanlı Devleti’nin sınırlarını genişletmesinde sınır hattında bulunan ordunun zahire ve iaşe ihtiyacını başarılı bir organizasyonla gerçekleştirmesinin önemi büyüktür. Padişah III. Ahmed (1703- 1730) döneminde 1723 yılında başlayan Osmanlı- Safevi harpleri 1747 yılına kadar devam etmiştir. Safevi Devleti’nin içinde bulunduğu iç karışıklıkları fırsat bilen Osmanlı Devleti, Safevi Devleti’ne karşı harp ilan etmiştir. Osmanlı orduları savaşın ilk yıllarında Safevi ordularına karşı büyük bir üstünlük kurmuş Kafkasya ve Azerbaycan bölgelerinde hızlı bir ilerleme göstermiştir. Bölgenin önemli şehir ve kasabalarını hâkimiyeti altına almayı başarmıştır. Bu şehirlerden biri de Azerbaycan’ı Kafkasya ve Karadeniz’e bağlayan tarihi ipek yolunun önemli bir kavşak noktasında bulunan Gence’dir. Osmanlı Devleti’nin Kafkasya’daki en uzak serhat kalelerinden biri olan Gence Kalesi’ne zahire intikali dönemin şartlarına göre oldukça zahmetli ve masraflı olmuştur. Bu çalışmada; mevcut arşiv kaynaklardan istifade edilerek Gence Kalesi’ne yapılan zahire nakliyatını, zahire ihtiyacının hangi bölgelerden karşılandığı, satın alınan zahire miktarı ile zahireye yapılan masraflar irdelenmiştir.