OSMANLI ŞEYHÜLİSLÂMLARI'NIN YAYIMLANMIŞ FETVA KİTAPLARINDA ve YAYIMLANMIŞ İSTANBUL KADI SİCİLLERİNDE MEZBAHALAR

Atar, Abdulkadir

doi:10.14225/joh1479

Cited by 3 publications

(5 citation statements)

References 0 publications

Supporting

Mentioning

Contrasting

Unclassified

Order By: Relevance

“…41 Çünkü hâkimin önüne gelen delillere ve zahire bakarak karar vermesi, yargılamanın hem meşru hem de alenî ve güvenilir olduğunu gösterir. 42 Diğer taraftan hâkimin peşin hükümlerden ve bireysel kanaatlerden tecerrüt etmesinin yanında muhakeme esnasında taraflara yönelik maddî muamelesinde de eşit davranması tarafsızlığın bir göstergesidir. Dahası hâkimin taraflar nezdinde oluşturduğu böyle bir -olumlu-intiba/izlenim hem hâkim hakkında bir töhmet/şüphe oluşmasına engel olacak ve adalete olan inancı artıracak hem de böylelikle taraflar, verilen hükmü/kararı tatminkâr bulacaktır.…”

Section: Hâki̇mi̇n Tarafsizliği 21 Tarafsızlık Kavramıunclassified

See 1 more Smart Citation

İslâm Yargilama Hukukunda Hâki̇mi̇n Tarafsizliği Ve Tarafsizliği Sağlayan Kurumlar

Mahmutoğlu¹

2018

jisr

View full text Add to dashboard Cite

Öz Yargı, hem fertler arasında güven ve barışın hem de toplumsal düzenin sağlanması açısından tarih boyunca insanoğlu tarafından hep ihtiyaç duyulan bir kurum olmuştur. Bu sebeple Yüce Allâh, yeryüzünde huzur ve güveninin tesisi için düzen ve adalete vurgu yapar. İslam'da, topluma ait işleri yürütmekle görevli devlet başkanı yanında onun vekili konumundaki hâkim de, hukukun tatbiki adaletin tecellisi ile görevli bir memurdur. Nitekim yargılamanın en önemli aktörü olan hâkim, insanlar arasında meydana gelen bir takım çekişmelerin görülmesi ve karara bağlanması görevini îfâ ederken gerek yargı dışı güçlere gerekse dava ile ilgili şahıslara karşı tarafsız davranmak durumundadır. Çünkü tarafsızlık, yargıya güvenin ve adil yargılamanın en temel ilkelerinden biri olduğu gibi, isabetli karar verebilmenin de teminatıdır. Bu çalışmada, hâkimin tarafsızlığı ile davadan yasaklılık ve red gibi tarafsızlığı sağlayan kurumlar ele alınmıştır. Bu bağlamda akrabalık, düşmanlık ve menfaat gibi tarafsızlığı ortadan kaldıran hallerde alınması gereken önlemlere de değinilmiştir.

show abstract

Section: Hâki̇mi̇n Tarafsizliği 21 Tarafsızlık Kavramıunclassified

“…Şayet hâkim kasıtlı ve kusurlu davranmışsa, zararı kendi malından ödemek zorundadır. 106 Ayrıca görevden alınır ve hakkında cezaî kovuşturma başlatılır. 107…”

Section: Yasaklılığın Dikkate Alınması Ve İleri Sürülmesiunclassified

İslâm Yargilama Hukukunda Hâki̇mi̇n Tarafsizliği Ve Tarafsizliği Sağlayan Kurumlar

Mahmutoğlu¹

2018

jisr

View full text Add to dashboard Cite

show abstract

“…Ayrıca ona göre Mâverdî, bu konuda icma bulunduğunu söylerken uygulama birliğini kastetmiş olmalıdır. 57 Atar'ın kadının hâkimliğini kabul etmeyenlerin toplumsal telakki yani örfe dayanmaları şeklindeki yargısı kısmen doğru olsa da bunun tamamen böyle olduğunu kabul etmek mümkün görünmemektedir. Zira bu görüşte olanlar görüşlerine ayet ve hadisleri delil getirmektedirler.…”

Section: Konu Etrafindaki̇ Tartişmalarunclassified

İslam Hukukuna Göre Kadinin Hâki̇mli̇ği̇

Karadağ

2018

E-Şarkiyat İlmi Araştırmaları Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research (JOSR)

View full text Add to dashboard Cite

ÖzBu çalışmada İslam hukukuna göre kadının hâkim olmasının imkân ve sınırı ele alınmaktadır. Kadının hâkim olabilmesiyle ilgili İslam hukukçuları arasında üç temel görüş ortaya çıkmıştır. Cumhur, kadınların mutlak olarak hâkim olamayacağını savunurken, Taberî ve İbn Hazm ise aksine kadının her konuda hâkimlik yapabileceğini düşünmüşlerdir. Bu iki görüşün ortasında yer alan Hanefîler ise kadınların mali konularda hâkimlik yapabileceğini ancak cezai konularda hâkimlik yapamayacağını ileri sürmüşlerdir. Her üç görüşü savunan İslam hukukçuları iddialarını ayet ve hadislerle temellendirmeye çalışmışlardır. Bu çalışmada klasik fıkıh eserlerinden konu hakkında oluşan görüşler ele alınmış ve bu görüşleri savunanların delilleri incelenmiştir. Sonuç olarak kadınların hâkimlik yapmasıyla ilgili doğrudan bir nassın bulunduğunu söylemek zordur.

show abstract

“…Günümüzde yapılan çalışmalara bir örnek olarak bkz. , kamu hukukunu ilgilendiren fetvalar ise idarecilerin isteği üzerine verilmiştir 34. Fıkıh kitaplarında yer alan hukukî problemler, belli bir sistematik çerçevede ve ilmî olarak incelendiği ve mukallit müftüler, ortaya çıkan her fıkhî problemin hükmünü bu kitaplardan çıkarmakta bazen güçlük çektikleri için, önceki şeyhülislâm veya müftülerin verdikleri cevaplar, kendileri veya başkaları tarafından toplanarak fetva kitapları oluşturulmuştur.…”

unclassified

“…Fıkıh kitaplarında yer alan hukukî problemler, belli bir sistematik çerçevede ve ilmî olarak incelendiği ve mukallit müftüler, ortaya çıkan her fıkhî problemin hükmünü bu kitaplardan çıkarmakta bazen güçlük çektikleri için, önceki şeyhülislâm veya müftülerin verdikleri cevaplar, kendileri veya başkaları tarafından toplanarak fetva kitapları oluşturulmuştur. Genellikle soru-cevap şeklinde olan fetva kitapları, çeşitli görüşlerden birini tercih edip aktardığı, güncel problemlere yer verdiği için fıkıh kitaplarından daha kullanışlı kabul edilmiştir 35. Dolayısıyla ilk zamanlardaki müftülerin içtihada dayanarak verdikleri fetvalar fıkıh doktrini açısından büyük önem arz etmektedir.…”

unclassified

Fikhî Hükümlerde Deği̇şi̇m Ve Geli̇şi̇m İmkâni

Özdemir¹

2017

jass

View full text Add to dashboard Cite

Fıkıh ilminin iki temel kaynağı olan Kur'ân-ı Kerim ve sünnetin ortaya koyduğu genel prensiplerin yaşanan hayat açısından bir değer ifade etmesi ancak onların yaşama geçirilmesi ile mümkün olabilir. Bu da aklî yetinin dünyayla ilgili işlerde kullanılarak düşünce üretilebilmesi ile gerçekleşebilir. Fıkıh ilminin olgusal gerçeklikle ilişkisini kuran bir hukuk üretim biçimi olarak fetva, doktriner anlamda hukukî yorumlama ve hukukun gelişimine katkı sağlayan faktör olmuştur. Bu bağlamda, Osmanlı Türkçesi fetvalar, dinin açık ve yerleşik bir hükmünün aktarılması veya açıklanması mahiyetinde olduğunda Şarî'in hükmünü açıklama olarak değer hükmü taşırken, Kur'ân ve sünnette hakkında hüküm bulunmayan bir konuda dinî hükmün araştırılması mahiyetinde olduğunda ise fıkhî yorum, re'y ve içtihat olarak değer hükmü taşımaktadır. Diğer taraftan Osmanlı Türkçesi fetvalardaki bilgiler, özellikle kaynak değerlendirmesi ve hükme erişme ve hüküm çıkarma yöntemleri ve sonraki asırlarda ortaya çıkan yeni problemlere cevap üretilebilmesi ile fıkıh mirasımız açısından son derece önem arz etmektedir. Ayrıca birey ve toplumla ilgili konularda

show abstract

OSMANLI ŞEYHÜLİSLÂMLARI'NIN YAYIMLANMIŞ FETVA KİTAPLARINDA ve YAYIMLANMIŞ İSTANBUL KADI SİCİLLERİNDE MEZBAHALAR

Cited by 3 publications

References 0 publications

İslâm Yargilama Hukukunda Hâki̇mi̇n Tarafsizliği Ve Tarafsizliği Sağlayan Kurumlar

İslâm Yargilama Hukukunda Hâki̇mi̇n Tarafsizliği Ve Tarafsizliği Sağlayan Kurumlar

İslam Hukukuna Göre Kadinin Hâki̇mli̇ği̇

Fikhî Hükümlerde Deği̇şi̇m Ve Geli̇şi̇m İmkâni

Contact Info

Product

Resources

About