Osmanlı Taşrasında Bir Kamu Görevlisi, Ali Saib Bey ve İşkodra Vilayetine Dair Layihası

Abstract

Osmanlı Devleti'nin bürokrasi kadrosu, 19. yüzyılda ve özellikle Gülhâne Hatt-ı Hümayunu akabinde oluşturulan yeni kurumlarla oldukça genişlemiş ve ortaya çıkan personel ihtiyacı gerek merkez gerekse taşrada bu ihtiyaca cevap verecek kadrolaşma çalışmalarıyla giderilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmada öncelikle son dönem Osmanlı bürokratlarından olan Ali Saib Bey'in 15 yaşında Malatya sancağı tahrirat kaleminde başlayan memuriyet hayatı ortaya konulacaktır. Daha sonra, Ali Saib Bey'in 29 Ekim 1911 tarihinde el yazması olarak kaleme aldığı ve tarafımca bir müzayededen temin edilmiş olup Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi'nde tespit edilemeyen "İşkodra Vilâyeti'nde İcrâsı Tasavvur Buyurulan Tedâbir-i Islâhiyeye Dâ'ir Baʻzı Maʻlûmât ve Mütâlaʻât-ı Fâhirâne" başlıklı raporu değerlendirilecektir. Böylelikle hem Osmanlı taşrasında değişik hizmetlerde bulunan bir bürokratın memuriyet serüveni ortaya çıkartılacak hem de İşkodra vali vekilliği görevinde de bulunan Ali Saib Bey'in bu vilayetle ilgili problemlerin tespit ve giderilmesi hakkındaki önerileri incelenecektir. Çalışmanın ana kaynağını söz konusu layiha ve Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivi'nden Ali Saib Bey'le ilgili tespit edilen belgeler oluşturmakla beraber konuyla ilgili literatürde bulunan araştırma eserlerden de faydalanılacaktır.