1. Služba opšte medicine, Dom zdravlja, Jagodina 2. Služba opšte medicine, Dom zdravlja, Rekovac 3. Visoka medicinska škola strukovnih studija, Ćuprija 4. Služba za kućno i palijativno lečenje i negu, Dom zdravlja, Jagodina RECEIVED 29. 07.201407. . ACCEPTED 11.11.2014.
SAŽETAKOsteoporoza je sistemska skeletna bolest koja se karakteriše niskom koštanom masom i pogoršanjem koštane mikoroarhitekture, što dovodi do povećane koštane fragilnosti i za posledicu ima povećani rizik od frakture. Procenjeno je da 22 miliona žena i 5,5 miliona muškaraca u Evropskoj uniji ima osteoporozu. Osteoporoza je asimptomatska bolest, simptomi su znak uznapredovalog oboljenja i posledica nastalih fraktura. Dijagnoza osteoporoze se postavlja na osnovu merenja mineralne koštane gustine (BMD) metodom dvostruke apsorpcije X zraka (DEXA), na lumbalnoj kičmi i na proksimalnom femuru. BMD se opisuje kao T skor i Z skor. T skor predstavlja odstupanje BMD pacijenta od srednje vrednosti BMD za odgovarajući pol i konstituciju, osobe 20-30 godina starosti,, izraženo u standardnim devijacijama (SD) . Osteoporoza postoji kada je BMD 2,5 SD ili više, ispod prosečne vrednosti za mlade zdrave žene (T skor < -2,5 SD). .Skrining vrši kod žena starijih od 65. godina i muškaraca starijih od 70. godina, zatim kod starijih od 50. godina sa frakturom na minimalnu traumu, kao i kod odabranih postmenopauzalnih žena i muškaraca sa faktorima rizika za nastanak preloma. Osteoporoza se može prevenirati i lečiti. Prevencija obuhvata sprečavanje padova, adekvatan dnevni unos kalcijuma i vitamin D. U tretmanu osteoporoze koriste se sledeće kategorije medikamenata: antiresorptivni lekovi koji usporavaju gubitak kosti-bisfosfonati, kalcitonin, denosumab, estrogen i selektivni modulatori estrogenskih receptora (SREM), anabolički lekovi koji povećavaju formiranje kosti-teriparatide kao i lekovi koji istovremeno imaju i antiresorptivni i anabolički efekat-stroncijum ranelat. . Neophodno je vršiti procenu terapije, merenjem BMD-a prvi put nakon 24 meseca Ključne reči: osteoporoza, mineralna koštana gustina, T skor, faktori rizika, prevencija, lečenje
ABSTRACTOsteoporosis is a systemic skeletal disease characterized by low bone mass and deterioration of bone microarchitecture, which leads to bone fragility and resulting in an increased risk of fractures. It is estimated that 22 million women and 5.5 million men in the European Union have osteoporosis. Osteoporosis is asymptomatic disease, the symptoms are a sign of advanced disease and the consequences of fractures. The diagnosis of osteoporosis is based on the measurement of bone mineral density (BMD) using dual X-ray absorption (DEXA) at the lumbar spine and proximal femur. BMD is described as a T score and the Z score. T score represents the deviation of BMD from the mean BMD of the appropriate for gender and constitution, in persons 20-30 years of age, expressed in standard deviations (SD). Osteoporosis occurs when the BMD is -2.5 SD or more below the average value for young healthy women (T score <-2.5 SD). Skrining ...