Uz tradicionalne faktore rizika smatra se da i inflamacija doprinosi nastanku ishemičnog moždanog udara (IMU). U toku inflamacije neutrofilni leukociti se degranulišu, kada može doći do oslobađanja njihovog enzima mijeloperoksidze (MPO) u ekstracelularni prostor. Osim peroksidazme MPO poseduje i hlorinišuću aktivnost kojom stvara hipohlornu kiselinu i dugoživeće oksidanse hloramine. U ovoj studiji je određivana hlorinišuća aktivnost MPO i koncentracija ukupnih hloramina u serumu. U studiju je bilo uključeno 29 pacijenata sa akutnim IMU, starosti 69.0 godina (64.2-78.0), i 25 ispitanika kontrolne grupe bez IMU, starosti 69.0 godina (67.0-72.0). Nađeno je da je u grupi sa IMU broj neutrofilnih leukocita u perifernoj krvi značajno veći od kontrolnih vrednosti (4.56±1.76 vs. 7.74±3.35 × 109/L, u kontrolnoj grupi i kod pacijenata; p<0.05). Takođe je i hlorinišuća aktivnost MPO seruma bila veća u grupi sa IMU (67.2 U/L vs. 92.3 U/L, kod kontrole i kod pacijenata; p<0.05). Iako je koncentracija ukupnih hloramina bila nešto veća kod IMU nego u kontrolnoj grupi, razlika nije bila statistički značajna (p=0.178). Aktivnost MPO je značajno korelirala sa koncentracijom triglicerida (p<0.05). Korelacija između hlorinišuće aktivnosti MPO i ukupnih hloramina nije bila značajna (p=0.402), dok su korelacije MPO aktivnosti i broja neutrofila (p=0.071) odnosno MPO aktivnosti i prisustva aritmije (p=0.094) bile nešto veće. Rezultati ove studije ukazuju da MPO verovatno ima ulogu u patogenezi IMU, što se delimično može zasnivati na hlorinaciji biološki značajnih molekula vaskularnog kompartmana.Ključne reči: ishemični moždani udar, mijeloperoksidaza, hlorinišuća aktivnost, hloramini, inflamacija
UVODMoždani udar označava naglo nastali, fokalni, nekonvulzivni neurološki poremećaj, koji traje duže od 60 minuta i sem vaskularnih uzroka (vaskularnog oštećenja) ne može se otkriti drugi razlog njegovog nastanka. Na osnovu patološkog procesa koji dovodi do njegovog razvoja moždani udar se može klasifikovati kao ishemički i hemoragični [1]. Ishemički moždani udar (IMU) je češći od hemoragičnog i javlja se u oko 80% obolelih [2]. Iako se u patogenetskoj osnovi IMU nalazi akutni poremećaj u dopremanju krvi u moždano tkivo usled embolije ili okluzije cerebralnog krvnog suda trombom, patofiziološki procesi koji mu prethode ili nastaju kao njegova posledica su daleko složeniji [3].Tradicionalno se IMU povezuje sa starenjem, dijabetesom, kardiovaskularnim bolestima, hiperlipidemijom, lošim navikama i nekim drugim faktorima rizika. Među-tim, novije studije pokazuju da i inflamatorni odgovor igra značajnu ulogu u patogenezi IMU [4,5]. Inflamacija ograničava cerebralni protok krvi otpuštanjem vazokostriktornih ili smanjenjem koncentracije vazodilatatornih medijatora, dovodi do oštećenja krvno-moždane barijere oslobađanjem hidrolitičkih enzima, medijatora lipidne peroksidacije ili produkcijom radikala kiseonika, i inicira trombozu [6].Jedan od najranijih sistemskih odgovora kod IMU je porast broja leukocita u krvi u prva 24h, naročito neutrofilnih leu...