Pamphyli̇a Ve Phrygi̇a Bölgeleri̇ Roma Dönemi̇ Lahi̇t Üreti̇m Merkezleri̇ Ve Atölye Sorunlari

Abstract

Pamphylia ve Phrygia Bölgeleri'nde ele geçen Roma Dönemi mermer lahitler için genelde "Dokimeion Lahitleri" ifadesi kullanılmaktadır. Böylece tüm bu lahitlerin Dokimeion'da üretildiği ya da Pamphylia Bölgesi'ne giden sanatçılar tarafından yapıldığı kabul edilmektedir. Hatta literatürde Dokimeion'un Roma ve Atina'nın yanında üçüncü büyük lahit üretim merkezi olduğu da belirtilmiştir. Lahitlerin dekor şablonlarının tipolojisine bakıldığında aslında her iki bölge arasında benzerlik olduğu gibi farklılıklar da sözkonusudur. Bugüne kadar her iki bölge arasında tipolojik bir değerlendirme yapılmadığından Dokimeion ifadesi pek sorgulanmamıştır. Dokimeion mermerinin antik çağlarda Roma'ya kadar ihraç edilmiş olması ve Pamphylia'da mermerin olmadığı düşüncesi böyle bir sonucun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Halbuki mermer lahit üretimi sadece Phrygia Bölgesi ile sınırlı değildir. İonia, Karia ve Prokonnesos gibi Anadolu'nun pek çok bölgesinde mermer lahit üretilmiştir. Diğer yandan Pamphylia lahitlerinin malzemesinin gerçekten Dokimeion mermeri olup olmadığı yönünde de bir çalışma yapılmamıştır. Pamphylia lahit mermerleri için halen kullanılan Dokimeion mermeri ifadesi daha çok görsel değerlendirmelere dayanmaktadır. Bu alanda bu güne kadar yapılmış izotop veya kimyasal analiz değerlendirmesi bulunmamaktadır. Bu makale böyle bir projenin sonucunda hazırlanmıştır. Perge Antik Kenti'ndeki farklı kategoride lahitlerden mermer numuneler alınmış ve bunlar hem izotop hem de kimyasal analiz yardımıyla değerlendirilmiştir. Ortaya çıkan sonuca göre Perge lahitlerinin mermeri ile Dokimeion ya da yakın çevresindeki kaynaklarla doğrudan bir bağlantı kurulamamıştır.