Patient with diabetes in an outpatient gynecology clinic: most frequent clinical problems

Abstract

StreszczenieCukrzyca zaliczana jest do chorób cywilizacyjnych, ponieważ choruje na nią ok. 6,4% populacji w wieku 20-79 lat (w 95% przypadków jest to typ 2). W Polsce cukrzycę typu 2 stwierdzono u ponad 1,5 mln pacjentów, z czego 60% stanowią kobiety. Cukrzyca typu 2 długo nie daje żadnych objawów, często pozostaje nierozpoznana i nieleczona, prowadząc do nieodwracalnych w skutkach uszkodzeń narządów. Często jej pierwszym symptomem jest skłonność do ropnych zakażeń skórnych lub grzybicy. Według danych zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego (PTG), grzybice powierzchowne należą do najczęstszych zakażeń u kobiet. W terapii zapalenia grzybiczego sromu i pochwy (vulvovaginal candidosis -VVC) stosowane są leki z grupy azoli oraz antybiotyki polienowe. W leczeniu ostrych postaci VVC jak również w zapobieganiu nawrotom infekcji zalecane są pochodne triazolowe (flukonazol, itrakonazol). Wyniki ostatnio opublikowanych badań przemawiają za tym, że przedłużona terapia flukonazolem jest skuteczniejsza w leczeniu nawracających drożdżakowych zapaleń sromu i pochwy niż dotychczas stosowane "krótkie" schematy leczenia.Kolejnym istotnym powodem zgłaszania się kobiet chorych na cukrzycę do ginekologa jest problem doboru metod antykoncepcji. Jest on szczególnie istotny w tej grupie kobiet z uwagi na większe ryzyko zagrożenia dla kobiety i jej dziecka, kiedy ciąża jest nieplanowana. Wybierając preparat do antykoncepcji hormonalnej, powinno się wybrać ten o najmniejszym wpływie na metabolizm lipidów, węglowodanów oraz układ krzepnięcia. Progestageny wywierają potencjalnie niekorzystny wpływ na przemianę węglowodanową i lipidową. Wydaje się, że minitabletka gestagenna z gestagenem trzeciej generacji jest bezpieczna u kobiet chorych na cukrzycę. Nie powinno się zalecać antykoncepcji hormonalnej w cukrzycy o chwiejnym przebiegu, krótko po jej rozpoznaniu, w przypadku obecności powikłań (retinopatia, nefropatia, choroba wieńcowa serca czy miażdżyca kończyn dolnych), zwiększonego stęże-nia cholesterolu albo trójglicerydów oraz nadciśnienia tętniczego. Alternatywą dla doustnej antykoncepcji u kobiet chorych na cukrzycę może być wkładka domaciczna (intra uterine device -IUD) z zawartością miedzi (bez zawartości gestagenów). Innym istotnym problemem klinicznym, z którym często zgłaszają się kobiety chore na cukrzycę do ginekologa, są nasilone objawy klimakteryczne. Terapia hormonalna okresu menopauzy (menopausal hormone therapy -MHT) minimalizuje objawy klimakterium, ale pacjentki chore na cukrzycę często obawiają się stosowania MHT z uwagi na możliwość pogorszenia się kontroli cukrzycy. Najkorzystniejszą formą MHT w cukrzycy wydaje się stosowanie kombinacji estradiolu z octanem noretysteronu w postaci przezskórnej ze względu na brak istotnego wpływu na przemianę węglowodanową oraz zmniejszenie stężenia trójglicerydów. Preparaty przezskórne nie powodują zwiększenia stężeń trójglicerydów i ciśnienia tętniczego, co jest szczególnie ważne u chorych na cukrzycę typu 2, często skojarzoną z dyslipidemią oraz nadciśnieniem tętnicz...