Plantacje nasienne drzew leśnych w Polsce

Abstract

Lasy zagospodarowane przez leśników są miejscem wypoczynku, pełnią rozliczne funkcje ochronne i społeczne, lecz są również źródłem produkcji drewna i innych użytków. Zapewnienie trwałości użytkowania drewna jest powiązane nierozerwalnie z rozpoznaniem i ulepszaniem wartości genetycznej i hodowlanej drzew leśnych oraz z jakością wytwarzanego i użytkowanego surowca drzewnego. Podstawowym narzędziem realizacji tych zadań jest hodowla selekcyjna drzew leśnych, a jednym z kluczowych ogniw łańcucha prac selekcyjnych są plantacje nasienne. W przeglądowym artykule zaprezentowano stan plantacji nasiennych w Polsce i ich grupowanie według znaczenia dla gospodarki leśnej. Prezentujemy fakty historyczne dotyczące powstania idei plantacji i jej realizacji w leśnej praktyce hodowlanej. Gospodarując na plantacjach z jednej strony dbamy o zmienność genetyczną, a z drugiej strony staramy się uzyskać jak największy zysk genetyczny. Są one efektywne i ekonomicznie opłacalne, w porównaniu do tego, jakie zadanie mają do wypełnienia w leśnictwie. Jak wynika z analiz ekonomicznych zwiększenie kosztów produkcji sadzonek, w związku z użyciem nasion z plantacji nasiennych, nie przekracza 3%. Zdaniem autorów plantacje nasienne są najbardziej racjonalną i najmniej ekologicznie wątpliwą drogą do poprawy produkcji leśnej.