Polioxometalatoak: Elhuyar anaien ametsak bizirik dirau!

Abstract

Laburpena: Polioxometalatoak (POMak) kimika ez-organikoaren munduan ezagunak diren metalez eta oxigenoz osatutako kluster anionikoak dira. Azaldu ohi duten forma, konposizio eta propietate aniztasunaren ondorioz, POMek aplikazio ugari dituzte teknologiari, ekonomiari edo ingurugiroari lotutako arlo ezberdinetan. Nahiz eta aspaldidanik aplikazio katalitikoetan erabili, gaur egun etorkizunerako garrantzitsuak izango diren esparru oso ezberdinetarako ikertzen ari dira, besteak beste, hondakin-uren tratamenduan, medikuntzan, konputazio kuantikoan, energia-iturri berriztagarrietan edota sentsore kimiko lumineszenteetan. Horrengatik guztiagatik, polioxometalatoen kimika, etorkizun handiko kimika ezorganikoaren alorreko esparru dinamikoenetariko bat dela baiezta genezake.Hitz gakoak: polioxometalatoak, materialen zientzia, katalisia, nanozientzia, sentsore lumineszenteak, medikuntza.Abstract: Polyoxometalates (POMs) are a well known class of anionic metal-oxygen clusters within the area of inorganic chemistry, with a large variety of shapes, compositions and structures. These features make POMs unique compounds with a wide range of applications in current fields of interest related to technology, economy and environment. In spite of their traditional use as catalysts, they are nowadays being explored for very different issues such as wastewater treatment, medicine, quantum computing, renewable energies or luminescent sensors. Therefore, POM chemistry can be considered as one of the most dynamic fields of the inorganic chemistry, as well as one of the fields with the greatest future.

Polioxometalatoak ingurune urtsuan: egitura esanguratsuenak

“…Aurreko lanetan erakusten genuen legez [1,2], azken urteotan polioxometalatoen (POMen) kimikaren inguruko interesa nabarmenki areagotu da beraien ezaugarri bereziak direla eta. Izan ere, trantsizio-metalez eta oxigenoz osaturiko nanoegitura anioniko hauek erreaktibotasun, egitura eta propietate elektronikoen aldetik aurkezten duten aniztasun izugarriaren ondorioz, aplikazio ugaritan erabili daitezke, hala nola, katalisian, magnetismoan, energia biltegiratzeko sistema gisa, eta biomedikuntzaren esparruan [3].…”

Monokristal-monokristal eraldaketak polioxometalatoetan oinarritutako sistemetan: termikoki aktibatutako zenbait adibide

“…Aurreko lan batean azaltzen genuen legez [11], POMak metal eta oxigenoz osatutako kluster anionikoak dira, oro har, MO x (x = 4-6) motako poliedroen kondentsazio azidotik eratorriak (M = V, Mo edo W, oxidazio zenbaki altuenetan) [12]. Konposizioari dagokionez, POMak bi talde nagusitan sailkatzen dira: metal eta oxigenoz bakarrik osatutakoak (isoPOMak) eta metal eta oxigenoaz gain, heteroatomo (X) izeneko atomo gehigarriak (X = Si, P, Ge…) aurkezten dituztenak (heteroPOMak).…”