Post-graduate theses including the bioethical aspects of animal rights and welfare concepts in Türkiye: A qualitative research

Abstract

Araştırma kapsamında Türkiye’de tamamlanan, biyoetik, hayvan hakları ve hayvan refahı kavramlarının kesişiminde yer alan lisansüstü tezler incelenmiştir. Bu araştırmada ülkemiz akademisinin hayvan hakları ve refahının biyoetik yönüne ilgi düzeyinin bir ölçüde ortaya konulması, araştırmacılara/ilgili kişilere ihtiyaç duyulan araştırma alanlarının sunulması ve geçmişte tamamlanmış araştırmalarından yararlanabilmek için hızlı bir gözden geçirme olanağı sağlanması amaçlanmıştır. Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanında 1900-2021 yıllarında Türkiye’de yayımlanmış lisansüstü tezlerden ilgili konuların kesişim kümesinde olanlar taranmıştır. Erişilen 239 tez incelenerek 63 tanesi çalışma kapsamına dâhil edilmiştir. Dâhil edilen tezler çeşitli parametreler ve temalar açısından incelenmiş; altı ana tema, 54 alt tema oluşturulmuştur. Yapılan değerlendirmede en çok değinilen ana temaların “hayvan hakları ve hayvan refahının teorik ve felsefi boyutu” ile “hayvan hakları ve hayvan refahıyla ilgili biyoetik sorun ve çatışmalar” olduğu; en az değinilen ana temanın “yeni gelişen teknolojilerin kullanımı” olduğu; bazı alt temaların ise hiçbir tezde yer almadığı belirlenmiştir. Tüm tezlerin üniversiteler bünyesinde hazırlandığı, YÖK veri tabanında listelenen diğer kurumların ilgili konularda katkılarının bulunmadığı tespit edilmiştir. Tezlerin hazırlandıkları alanlar açısından çeşitlilik göstermeleri biyoetik alanının multidisipliner yapısını bir kez daha ortaya koymuştur.