Terapia hormonalna okresu menopauzy (menopausal hormone therapy -MHT) polega na uzupełnianiu niedoboru estrogenów w okresie okołomenopauzalnym oraz po menopauzie. U kobiet z zachowaną macicą winna być połączona z podawaniem progesteronu lub progestagenu w celu ochrony endometrium.Terapia hormonalna okresu menopauzy jest bez wątpienia najskuteczniejszą formą terapii objawów naczynioruchowych i atrofii urogenitalnej. Ponadto ma udowodnioną skuteczność w zapobieganiu osteoporozie oraz zmniejsza częstość złamań osteoporotycznych.Terapia ta powinna być traktowana jako jeden z elementów ogólnych działań prozdrowotnych w okresie okołomenopauzalnym, obok okresowych badań profilaktycznych, zaleceń dietetycznych, wspierania aktywności fizycznej, umiarkowanego picia alkoholu i rezygnacji z palenia papierosów [1].
StreszczenieTerapia hormonalna okresu menopauzy (menopausal hormone therapy -MHT) ma udowodnioną skuteczność zarówno w leczeniu objawów naczynioruchowych (uderzeń gorąca i pocenia) oraz ich pośrednich następstw (drażliwości, nerwowości, zaburzeń snu, kłopotów z pamięcią i koncentracją uwagi), jak i objawów atrofii urogenitalnej, które występują u większości kobiet w wyniku niedoboru estradiolu w okresie około-i pomenopauzalnym. Udowodnione jest również zapobieganie osteoporozie i zmniejszenie częstości złamań. Reanaliza wyników badania Women's Health Initiative (WHI) uświadomiła różnice pomiędzy wpływem terapii estrogenowej i estrogenowo-progestagenowej oraz znaczenie wieku kobiety i czasu rozpoczęcia terapii krótko po menopauzie w aspekcie oceny indywidualnego bilansu korzyści i potencjalnego ryzyka MHT. Ponadto wyniki badań obserwacyjnych zwracają uwagę na korzyści wynikające z przezskórnej drogi podawania estradiolu. Unikanie metabolicznych i hemostatycznych efektów pierwszego przejścia przez wątrobę wydaje się w istotny sposób zwiększać bezpieczeństwo MHT, przede wszystkim poprzez brak wzrostu częstości powikłań zakrzepowo-zatorowych.Słowa kluczowe: terapia hormonalna okresu menopauzy, droga doustna, droga przezskórna, estradiol, żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.
SummaryMenopausal hormone therapy (MHT) has confirmed effectiveness in the management of both the vasomotor symptoms (hot flushes and sweating) and their indirect consequences (irritability, nervousness, insomnia, memory and concentration problems) and urogenital atrophy symptoms, which are present in most women in perimenopause and postmenopause as a result of estradiol deficiency. The prevention of osteoporosis and reduction of fractures were also proved. Re-analysis of the WHI demonstrated the differences between estrogen and estrogen plus progestin therapy, the effect of age and the time of initiation of the treatment in proximity to menopause on the individual ratio of benefits and risks of MHT. In addition, observational data called our attention to the benefits of the transdermal route of estradiol administration. Avoidance of metabolic and haemostatic effects of the first-pass metabolism in the liver seems to increase the safety of MHT, first...