Postmodern Dindarlık ve Yapay Zekâ Kaygısı İlişkisi

Abstract

Postmodern dönem, mutlak doğruların sorgulandığı, gerçekliklerin fark-lılaştığı ve bu farklılıkların sosyal, kültürel, ekonomik, dini vb. alanlar-da güçlü şekilde kendini hissettirdiği, teknolojinin bireysel ve toplumsal ya-şamın merkezine yerleştiği bir dönem olarak tanımlanabilir. Bu dönemde, alışılage-len yaşam biçimleri, sosyal ve kültürel değerler ile geleneksel din-darlık anla-yışları, yeni bir gerçeklik arayışının yansıması olarak yeniden şekillenmekte-dir. Bununla birlikte, teknolojik imkânlardaki değişim ve dö-nüşümün bir so-nucu olarak hızla gelişen yapay zekâ, hem sunduğu fırsat-lar hem de insani değerler üzerinde yarattığı tehditler bağlamında kaygıları beslediği düşünül-mektedir. Dolayısıyla, toplumsal hayatın şekillenmesinde önemli bir rol oy-nayan din ve onun uygulama biçimi olan dindarlık ile ya-şamımızın her ala-nında giderek daha görünür hale gelen yapay zekânın uyandırdığı kaygı dü-zeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi büyük bir önem taşımaktadır. Bu çerçe-vede araştırmanın amacı, postmodern dönemde din-darlık ile yapay zekâ kay-gısını çeşitli değişkenler açısından ele almak ve bu iki kavram arasındaki iliş-kiyi ortaya çıkarmaktır. Nicel araştırma yöntemle-rinden ilişkisel tarama mo-deli kullanılan çalışma, Ankara ili Polatlı ilçesinde ikamet eden 17-49 yaş ara-lığındaki 450 birey üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler SPSS 22.0 istatistik programı üze-rinden analiz edilmiştir. Yapı-lan analizler sonucunda katılımcıların post-modern dönemde dindarlık ve ya-pay zekâ kaygı düzeylerinin orta seviye-nin üstünde olduğu ve postmodern dönemde dindarlık ile yapay zekâ kay-gısı puanları arasında istatistiksel açı-dan anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Aynı zamanda kadınların er-keklere, 17-29 yaş aralığındaki birey-lerin diğer yaş grubunda bulunanlara; bekârların evlilere; öğrenci, kamuda maaşlı çalışan ve özel sektörde ücretli çalışanların ev hanımlarına; lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarının ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarına; teknolojik ürünlerle ilgili olanların ilgi-siz ve orta seviyede ilgili olanlara göre postmodern dönemde dindarlık dü-zeylerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek olduğu ortaya çık-mıştır. Aylık gelir düzeyi, yapay zekâya yönelik bilgi düzeyi ve yapay zekâ ile ilgili gelişmeleri takip etme sıklığına göre ise bireylerin postmodern dönemde dindarlık düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde farklılaşmadığı sap-tanmıştır. Ayrıca katı-lımcıların cinsiyetlerine göre yapay zekâ kaygı düzeyle-rinin anlamlı olarak farklılaştığı ve kadınların erkeklere oranla daha yüksek kaygı düzeyine sa-hip olduğu belirlenmiştir. Yine yapay zekâya yönelik bilgi düzeyi az olanla-rın orta seviyede olanlara ve yapay zekâ ile ilgili gelişmeleri hiçbir zaman takip etmeyenlerle nadiren takip edenlerin sıklıkla ve her zaman takip eden-lere göre yapay zekâ kaygı düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Benzer şekilde yaş grupları, me-deni durum, meslek çeşidi, eğitim düzeyi, aylık gelir durumu ve teknolojik geliş-meleri takip etme sıklığı değişkenlerine göre yapay zekâ kaygısının ista-tistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucu elde edilmiştir.