Η ανάπτυξη, η αμφισβήτηση και η μεταρρύθμιση του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους: «It's the economy, stupid!» Νίκος Κουτσιαράς, Πανεπιστήμιο Αθηνών Growth, uncertainty and reform of the European welfare state: «It's the economy, stupid!» Nikos Koutsiaras, University of Athens ΠΕΡIΛΗΨΗ Η μεταπολεμική ανάπτυξη του ευρωπαϊκού κοι-νωνικού κράτους ευνοήθηκε από τις εξαιρετικές οικονομικές επιδόσεις της (χρυσής) εποχής -αλλά και συνέτεινε στην επίτευξή τους. Όμως, η ρα-γδαία εξασθένιση των οικονομικών επιδόσεων, από τις αρχές της δεκαετίας του '70 και, κυρίως, η αύξηση της ανεργίας, έφεραν αναπόφευκτα στην επιφάνεια τις αστοχίες των κοινωνικών πολιτικών και πολιτικών απασχόλησης, υπό την έννοια της σοβαρής στρέβλωσης των οικονομικών κινήτρων, την ίδια στιγμή θέτοντας υπό σοβαρή αμφισβήτη-ση την επάρκεια και βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους. Η άρση των στρεβλώσεων, λοιπόν, συγκαταλέγεται μεταξύ των προτεραιοτή-των μεταρρύθμισης των θεσμών του κοινωνικού κράτους και αποκατάστασης της αποτελεσματικό-τητάς του.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ:Κοινωνικό κράτος, κοινωνι-κή προστασία, αγορά εργασίας, αναδιανομή, κοινωνικά αγαθά, οικονομική μεγέθυνση, απα-σχόληση, ανεργία, μεταρρύθμιση
ABSTRACTThe post-war growth of the European welfare state was made possible by the exceptionally high rates of economic growth and the spectacular performance of European labour markets during that (golden) era. Yet, it also contributed to economic success. However, since the early '70s, weak growth and high unemployment have made evident the impact of social and labour market policy failures, resulting in heavy economic distortions, whilst also putting in doubt the adequacy and (long-term) sustainability of the European welfare state. Reform of the social and labour market policies and institutions should, therefore, primarily aim at removing heavy economic distortions, thereby improving efficiency. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ κοινωνιών για την κατάσταση και το μέλλον του κοινωνικού κράτους (τους). Γιατί, όσο κι αν είναι παράξενο και, ίσως, αφελές, πολύ συχνά, στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης ιδεών και πολιτικής, η αναφορά στην οικονομική διάσταση και, πολύ περισσότερο, στους οικονομικούς περιορισμούς της κοινωνικής πολιτικής και του κοινωνικού κράτους εκλαμβάνεται, ιδίως από απαίδευτους περί την οικονομική θεωρία και την πολιτική οικονομία, ως τεκμήριο ακραία φιλελεύθερης ή/και συντηρητι-κής προκατάληψης. Κι όμως, είναι εξαιρετικώς αμφίβολο εάν η (επιτυχής) πολιτική υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους μπορεί να παραβλέπει τις οικονομικές προϋποθέσεις και συνέπειες -επιδιωκό-μενες και μη-της λειτουργίας του και να αποσιωπά τους (επίσης οικονομικούς) περιορισμούς του. Γιατί, πολύ συχνά, η αποσιώπηση της οικονομικής διάστασης, ιδίως των περιορισμών, προδίδει απροθυμία ή/και αδυναμία μετατόπισης της αντιπαράθεσης ιδεών και πολιτικής στο επίπεδο της ηθι-κής φιλοσοφίας και των αξιών, δηλαδή ακριβώς εκεί απ' όπου το κοινωνικό κράτος έλκει τη μείζονα διανοητική υποστήριξη και ηθική νομιμοποίησή του. Το άρθρο που ακολουθεί οργανώνεται σε τρεις ενότητες, που, μ...