StreszczenieWstęp: Test swoistej prowokacji wziewnej -metoda referencyjna w diagnostyce alergii zawodowej -u niektórych chorych nie może być przeprowadzony z powodu przeciwwskazań zdrowotnych. Ponieważ ustalenie rzeczywistej przydatności innych testów jest niezwykle ważne, podjęto badanie, którego celem było określenie trafności i przydatności diagnostycznej dostępnych komercyjnie odczynników do oznaczania alergenowo swoistych przeciwciał immunoglobuliny E (asIgE) w surowicy w diagnostyce IgE-zależnej alergii dróg oddechowych na najczęstsze alergeny pochodzenia roślinnego. Materiał i metody: Badaniem objęto grupę 141 pacjentów -110 piekarzy i 31 rolników -z podejrzeniem zawodowej alergii dróg oddechowych. U wszystkich badanych oznaczono asIgE dla alergenów zawodowych w surowicy odczynnikami firm Phadia i Allergopharma: u piekarzy dla mieszaniny mąk i α-amylazy, u rolników dla alergenów naskórka krowy, naskórka świni i mieszaniny piór. Metodę referencyjną do oceny powyższych testów diagnostycznych stanowił wykonany u wszystkich badanych test swoistej prowokacji wziewnej z alergenami z miejsca pracy. Wyniki: Najwyższą czułością charakteryzowały się oznaczenia asIgE dla alergenów mąk (Phadia -95,6% i Allergopharma -88,3%), przy stosunkowo niskiej swoistości (Phadia -47,8% i Allergopharma -25%). Rozbieżności między wynikami uzyskanymi przy użyciu zestawów Phadia vs Allergopharma dotyczyły oznaczeń asIgE zarówno dla pojedynczych alergenów (k87, e4, e83), jak i mieszanin alergenów (fx901, fx20, ex71). Wnioski: Oznaczanie asIgE w surowicy nie charakteryzuje się wystarczającą czułością, swoistością i wartością predykcyjną, żeby zastąpić test swoistej prowokacji wziewnej w diagnostyce zawodowej alergii dróg oddechowych. Med. Pr. 2017;68(1):31-43 Słowa kluczowe: diagnostyka, alergia zawodowa, alergenowo swoiste przeciwciała IgE, rolnicy, piekarze, alergia dróg oddechowych Abstract Background: The performance of specific inhalation challenge test (SICT) -reference method in diagnostics of occupational allergy -has some limitations due to health status of a particular patient. Therefore, it is extremely important to identify usefulness of other tests, and the evaluation of diagnostic accuracy of commercially available serum specific immunoglobulin E (sIgE) kits to the most common high molecular weight agents has been launched. Material and Methods: The study group comprised 141 subjects -110 bakers and 31 farmers -with suspicion of occupational airway allergy. All patients underwent evaluation of serum sIgE to occupational allergens with the use of Phadia and Allergopharma kits: in bakers to flour mix and α-amylase, in farmers to epithelium of cow, pig and feathers. Specific inhalation challenge test with workplace allergens performed in all subjects was a reference method for further analysis. Results: Serum specific IgE to flour mix had the highest sensitivity (Phadia -95.6%, Allergopharma -88.3%), while its specificity was relatively low (Phadia -47.8%, Allergopharma -25%). There were numerous discrepancies between the r...