New evidence indicates that nitric oxide inhalation leads to formation of new compounds which may be carried as thiol groups attached to protein in blood or act indirectly through nitrite and nitrate, metabolites which have been shown to elevate over time during exposure to inhaled NO. Additionally it has been shown that inhaled nitric oxide has no hemodynamic effects on normally perfused tissue, but increases blood flow selectively in ischemic tissue. It has a simple route of administration, safety profile and immediate action. Because of these properties, inhaled nitric oxide may serve as a rescue therapy for ischemic conditions in which collateral blood flow is important or until interventional or spontaneous reperfusion occurs. This review focuses on inhaled nitric oxide effects outside the lungs, and discusses its experimental and clinical applications, with particular attention to potential systemic effects of the gas. Key words: nitric oxide, ischemia, reperfusion injury, vasodilatation.
StreszczenieDoniesienia ostatnich lat wskazują, że wziewne stosowanie tlenku azotu prowadzi do powstawania szeregu aktywnych związków chemicznych, głównie z grupy S-nitrozotioli, oraz nitrozylacji grup sulfhydrylowych różnych białek. Aktywność tlenku azotu może być również uzyskiwana pośrednio poprzez azotyny i azotany, produkty jego metabolizmu. Wszystkie te związki mogą przenosić aktywność biologiczną tlenku azotu do krążenia systemowego i działać jako bardziej stabilne źró-dło jego magazynowania. Dodatkowo wykazano, że wziewny tlenek azotu selektywnie zwiększa przepływ krwi w tkankach niedokrwionych, jednocześnie nie wykazując działań hemodynamicznych w tkankach perfundowanych prawidłowo. Wydaje się, że leczenie wziewnym tlenkiem azotu, ze względu na prosty sposób podaży oraz natychmiastowe działanie, może być przydatne jako terapia ratunkowa w różnych stanach niedokrwienia, w których istotna jest poprawa przepływu naczyniowego do czasu wystąpienia naturalnej lub interwencyjnej reperfuzji. W pracy przedstawiono szereg badań eksperymentalnych i klinicznych wskazujących na efekty działań systemowych wziewnego tlenku azotu, znacznie wykraczających poza łożysko płucne. Słowa kluczowe: tlenek azotu, niedokrwienie, reperfuzja, wazodylatacja.