Defects in the process of degradation of unneeded cellular proteins underlie many diseases. This article discusses one of the most important systems of removal of abnormal proteins. It describes the process of ubiquitination of proteins for proteasome degradation. It also describes the structure of the 26S and 20S proteasomes and the mechanism of ubiquitin-proteasome system. Proteasome proteolytic system is highly specialized and organized. Protease-proteasome 26S is particularly important for proper cell functioning. It recognizes and degrades marked proteins. Inhibition of proteasome pathway leads to cell cycle arrest and apoptosis.Efficient degradation of cellular proteins by UPS (the ubiquitin -proteasome system) -is important for signal transduction, transcriptional regulation, response to stress and the activity control of cell receptors.The development of many diseases has its origin in the dysfunction of the UPS route. This group includes diseases such as cancer, neurodegenerative disorders, immune-mediated diseases and infectious diseases. Development of effective methods for pharmacological intervention in the functioning of this system has become a great challenge. The use of specific, low molecular-weight proteasome inhibitors and enzymes catalyzing the ubiquitination gives hope for new, targeted therapies.Keywords: proteasome, lysosome, UPS -ubiquitin-proteasome system Streszczenie Zaburzenia procesu degradacji nieużytecznych komórkowych białek leżą u podstaw wielu chorób. Niniejszy artykuł omawia jeden z najważniejszych systemów usuwających nieprawidłowe białka. Opisany został proces ubikwitynacji białek przeznaczonych do degradacji proteasomalnej. Przedstawiona została budowa proteasomów 26S, 20S oraz mechanizm działania systemu ubikwitynaproteasom. Proteasomalny system proteolityczny jest systemem wysoce wyspecjalizowanym i zorganizowanym. Dla prawidłowego funkcjonowania komórki istotne znaczenie ma szczególnie proteaza -proteasom 26S. To ona rozpoznaje i degraduje zaznaczone białka. Inhibicja szlaku proteasomów prowadzi do zatrzymania cyklu komórkowego i apoptozy.Sprawna degradacja białek komórkowych przez szlak UPS (ubikwityna-proteasom) jest istotna dla transdukcji sygnału, regulacji transkrypcji, odpowiedzi na stres oraz kontroli czynności receptorów komórkowych.Rozwój wielu chorób ma swoje podłoże w dysfunkcji szlaku UPS. Zaliczamy do tej grupy takie choroby jak: nowotwory, zaburzenia neurodegeneracyjne, o podłożu immunologicznym i infekcyjnym. Opracowanie metod farmakologicznej interwencji w funkcjonowanie tego układu staje się wielkim wyzwaniem. Zastosowanie swoistych, niskocząsteczkowych inhibitorów proteasomu i enzymów katalizujących ubikwitynację daje nadzieję na nowe, celowane terapie.Słowa kluczowe: proteasom, lizosom, UPS -system ubiwiktyna-proteasom