QGIS ile Hidrolojik Model Oluşturma ve Meteorolojik Verilerin Zaman Periyotlarına Göre Değişimi: Kahramanmaraş Örneği

Abstract

Öz İklim değişikliği Türkiye ve dünyada önemli çevre konuları içinde yer almaktadır. Tüm dünyayı tehdit eden iklim değişikliğini belirlemeye yardımcı en önemli parametreler taşkın ve kuraklıktır. Kuraklığın ortaya çıkmasında sıcakların artması, yağışların azalması ya da ani ve şiddetli yağışlar etkili olmaktadır. Su baskını ve taşkınlara neden olan fiziki faktörler; yer şekilleri, iklim bitki örtüsü ve beşeri faktör ise nüfus artışıdır. Hızla büyüyen şehirleşme ya da yanlış kullanılan tarım arazilerinin etkisiyle, özellikle eğimli bölgelerde toprağın geçirimliliğinin azalması ile yüzey akışına geçen su miktarı artmaktadır. Bu özelliklerdeki bölgelerde risk daha fazla olmaktadır. Bu çalışmada eğimin fazla olduğu Ahir dağı eteklerinde yer alan Kahramanmaras ilinin meteorolojik verileri incelenmiştir. Açık kaynak kodlu CBS (Coğrafi Bilgi Sistemleri) programı olan QGIS (Quantum Geographical Information System); kullanıcılar tarafından mekansal analiz yapabilme, grafik haritaları oluşturma, bu verileri düzenleyebilme imkanları tanımaktadır. QGIS ‘te Kahramanmaraş ilinin sınırları belirlenip, nehir ağı ve havza sınırları çiziminin nasıl yapıldığı anlatılmıştır. Daha sonra Kahramanmaras ilinin 1970-2019 yılları arasına ait sıcaklık ve maksimum yağış değerlerinin 10 yıllık periyotlar halinde zamana bağlı değişimi harita üzerinde “The Inverse Distance to a Power” yöntemi kullanılarak görselleştirilmiştir. Kahramanmaraş iline ait sıcaklık ve maksimum yağış değerlerinin zamana bağla değişimi değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Havza sınırı, Inverse Distance to a Power, Kahramanmaraş, TREx, QGIS.